Tag Archief van: Cursus Oplossingsgericht coachen

Tijdens trainingen in motiverende of oplossingsgerichte gespreksvoering krijg ik vaak deze vraag:

‘OK, mooie methode hoor, maar werkt het ook bij gestuurde cliënten?’

Ik hoor dit o.a. op scholen, bij sociale diensten en bij de reclassering. Vaak wordt de vraag zo uitgesproken dat de persoon zelf het antwoord al lijkt te weten: ‘waarschijnlijk niet, hè!’

En ik snap dat heel goed, want ooit had ik die vraag zelf ook. Een antwoord dat ik ooit kreeg van Arnoud Huijbers en dat mij verraste was een tegenvraag: ‘Hoe zou het zijn als je die persoon behandelt alsof hij vrijwillig bij je is?’ En inderdaad maakte dat een groot verschil, zowel in mijn eigen beleving als in de (reclasserings)praktijk.

Onlangs nam ik een Podcast op met Patrice Meerbeek. Zij is ambulant behandelaar bij de Jellinek en werkt met mensen die kampen met verslaving en psychiatrische klachten. Je zult begrijpen dat ook haar cliënten niet altijd vrijwillig komen. Net als ik werkt ze graag met o.a. Motiverende gespreksvoering en ACT.

Op basis van mijn eigen ervaring bij de reclassering en het gesprek met Patrice heb ik 10 tips op een rij gezet die je kunnen helpen als je in een (semi-)gedwongen kader werkt en de opdracht hebt om mensen te motiveren.

Hier komen ze:

  1. Investeer in de relatie. Dit lijkt een open deur, maar zonder een relatie waarin een beetje vertrouwen is over en weer en de bereidheid om naar elkaar te luisteren kun je niks. En ja, hierin moeten wij  het goede voorbeeld geven en dus beginnen met luisteren en vertrouwen geven.

 

  1. Neem de tijd en heb echte aandacht. Niemand wil een gesprekspartner die steeds op het horloge kijkt. En als je echt heel weinig tijd hebt, wees daar dan eerlijk over en geef dan aandacht binnen de tijd die je hebt.

 

  1. Toon waardering. Er is ALTIJD iets te vinden dat je kunt waarderen, al is het maar dat de persoon ondanks tegenzin toch gekomen is. Of dat zij eerlijk zegt wat haar dwars zit. Of dat hij hele leuke schoenen heeft.

 

  1. Toon empathie en begrip. Soms moet je streng zijn of slecht nieuws brengen. Wees dan helder over het slechte nieuws en toon tegelijkertijd begrip voor de emoties die dit oproept. Geef de ander de ruimte om het hart te luchten en luister actief (of beter nog: luister reflectief). Denk mee indien mogelijk. Besef ook dat niemand het alleenrecht op ‘de waarheid’ heeft, dus respecteer zo goed als je kunt het wereldbeeld van de ander.

 

  1. Ga naast de ander staan. Dit kun je letterlijk opvatten in de zin dat je beter niet recht tegenover elkaar kunt gaan zitten. Maar ook figuurlijk: durf te zeggen ‘als ik in jouw schoenen stond zou ik waarschijnlijk ook […..] vinden / voelen / ervaren.’ Eigenlijk zeg je: je mag hier mens zijn.

 

  1. Wees eerlijk en duidelijk over de grenzen van het speelveld. Als er wettelijke kaders of spelregels zijn waar jij en of de cliënt aan gebonden zijn, wees daar dan eerlijk en duidelijk over. En ga binnen die kaders het gesprek aan. Kijk of er common ground te vinden is. Zo niet, bied dan op een zorgzame manier aan om stil te staan bij de gevolgen van ‘uit het kader stappen’.

 

  1. Wees een bemiddelaar. Soms helpt het om de bepalende of sturende instantie buiten je zelf te plaatsen. Je kunt letterlijk wijzen naar een stoel of plek in de ruimte en zeggen: ‘de gemeente verwacht van jou dat…. En ik (als neutrale bemiddelaar) denk graag met je mee om een weg te vinden die voor jou werkt.’

 

  1. Wees bereid een uitstapje te maken. Soms willen mensen wel graag iets bespreken, maar niet iets wat binnen jouw opdracht valt. Door daar (binnen grenzen) toch wat aandacht aan te geven bouw je credits op. Daarna wordt het een stuk makkelijker om het gesprek te gidsen richting dat wat jij als het kernprobleem ziet.

 

  1. Gun de autonomie die er is, al is-ie nog zo klein. Bied bijvoorbeeld enkele opties. Bied ruimte in de manier Gun iemand een beetje bedenktijd. Ga niet voor perfectie, maar voor goed-genoeg.

 

  1. Als iemand klaagt over anderen: maak het intern. Soms willen cliënten wel van alles veranderen, maar niet zichzelf. Dat kan jullie beiden een machteloos gevoel geven omdat die lastige ander niet aanwezig is en waarschijnlijk ook niet zo makkelijk te veranderen. Dan helpt het als je het probleem ‘intern’ maakt. Dit doe je door eerst tip 4 hierboven toe te passen en daarna vragen te stellen zoals: Op welke manier heb jij hier precies last van? Wat gebeurt er dan bij jou (van binnen)? Hoe reageer jij daar dan op? Hoe hindert dit jou in je welzijn of functioneren? Zodra één van deze vragen écht beantwoord is, is het probleem intern en kun je iemand veel makkelijker coachen…

Tot zover de tips!

Iemand die ongeveer hetzelfde zegt als hierboven, maar met veel minder woorden is Helen Mentha in haar mooie gedicht:

Be someone good to talk to

If you offer appointments,

be someone worth going to see.

If you do home visits,

be someone you would want to let in the house.

If you see mandated clients, be a relief.

 

Kortom: wees een opluchting!

Wil jij meer leren over Motiverende gespreksvoering?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Oplossingsgericht coachen?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

 

Onlangs volgde ik een tweedaagse workshop bij Sue Young.

Zij reist de hele wereld over om docenten te leren hoe zij op een oplossingsgerichte manier een klimaat kunnen scheppen waarin pesten niet langer een probleem is. In een vorig leven was zij docente in de havenstad Hull, een ruige stad met veel problemen en de laagste inkomens van de UK.

Nog vóór zij van de Oplossingsgerichte aanpak hoorde, bedacht ze: ‘Wacht even: als we willen dat pesten stopt, dan moeten we misschien eerst bedenken wat we in de plaats willen van pesten…’ Zij zag namelijk te vaak gebeuren dat er een pest-probleem werd gesignaleerd, dat iedereen in rep en roer was, dat er groots werd uitgepakt om het pesten z.s.m. te laten stoppen, met als resultaat… dat het pesten toenam.

Wat je aandacht geeft groeit

Zo had ze nog een aantal overtuigende en tegelijk schrijnende voorbeelden:

Tienerzwangerschappen stoppen met grootschalige voorlichting? Ze namen toe.

Criminaliteitspreventie door schoolkinderen een kijkje te laten nemen in de gevangenis? De jeugddetentie nam toe.

Schorsingen en spijbelen? Wacht laten we eerst grondig de oorzaak onderzoeken, zodat… Beiden namen toe.

Had ik al gezegd dat wat je aandacht geeft, groeit?

Ok, maar hoe moet het dan?

Wel, het goede nieuws is dat aandacht ook de goede dingen laat groeien, alleen moeten we heel helder hebben wat ‘de goede dingen’ precies zijn. Wat wil je in de plaats van het pesten?

Haar ervaring is dat docenten – als ze daar in een ontspannen sfeer de tijd voor nemen – het snel eens worden over het antwoord op deze vraag: een vriendelijke atmosfeer, waarin leerlingen elkaar steunen, accepteren en in hun waarde laten, zodat iedereen zich veilig voelt en zichzelf durft te zijn.

Vervolgens kun je met elkaar brainstormen over vragen als:

  • Wanneer zien we nu al kleine signalen van deze gewenste situatie?
  • Hoe kunnen we die versterken?
  • Wat heeft eerder al goed gewerkt?
  • Hoe kan elke betrokkene (docent, leerling, ouder, staf) hieraan een steentje bijdragen?
  • Waarbij kunnen we hulp vragen aan ouders en leerlingen?
  • Wat zullen de eerste signalen zijn waaraan we straks zullen merken dat het de goede kant uitgaat?
  • Hoe kunnen we die vooruitgang vieren?

Sue Young is ook de ontwikkelaar van de Support-group aanpak. Hierbij organiseert zij rondom een kind dat wordt gepest een support-groep bestaande uit: enkele vriendjes, enkele omstanders en ja wel: enkele voormalige pesters. Alleen worden die laatsten nooit als zodanig benaderd. Er wordt ze simpelweg verteld dat het kind in kwestie momenteel niet zo gelukkig is en vervolgens vraagt Sue of ze haar willen helpen om het kind zich weer gelukkig te laten voelen. Het antwoord is vrijwel altijd ‘ja’…

Hoe dit komt? Ik vermoed doordat er niemand beschuldigd wordt van ‘pesten’ en doordat – in plaats daarvan – het kind dat voorheen pestgedrag vertoonde wordt gevraagd om iets heel moois te doen, namelijk een ongelukkig iemand weer gelukkig maken. De eerste die met een idee komt (‘Ik kan Anny bij de poort opwachten en haar een goeie dag wensen!’) wordt door Sue trouwens steevast met erkenning en complimenten ontvangen. Hierna volgen snel meer ideeën: ‘Ik kan bij haar gaan zitten tijdens de lunch!’, ‘Ik kan haar uitkiezen bij gym!’

Ik kreeg letterlijk tranen in mijn ogen bij al haar verhalen.

Wat je aandacht geeft groeit.

Als je nu denkt: ‘dit klinkt te mooi om waar te zijn’, weet dan dat Sue die reactie heel vaak heeft gekregen. In een wereld waarin lineaire causaliteit de norm is, kunnen we maar moeilijk bevatten dat de realiteit vaak een circulair systeem is waarbij alles invloed heeft op alles. Zelfs Sue kon haar succes in het begin nauwelijks geloven. Totdat een opdrachtgever haar vroeg: ‘show me your numbers’. Ze begon te meten en ontdekte: bij de eerste 50 supportgroepen die ze deed nam bij 80 % stopte het pesten vrijwel meteen volgens de ouders, school en de leerling zelf. Bij 14 % waren er tussen 1 en 5 sessies nodig voordat verbetering optrad en bij 6 % was er sprake van een lichte verbetering, maar ook van terugval. Vermoedelijk voldoet dit onderzoek niet aan de hoogste wetenschappelijke standaard, maar het mag m.i. op zijn minst veelbelovend worden genoemd.

Het meest overtuigend voor haar zelf waren de kinderen die zij sprak en de ouders van wie het kind na de interventie weer blij en zonder buikpijn naar school ging.

Pas na het overlijden van grondlegster Insoo Kim Berg ontdekte Sue Young dat Insoo haar aanpak altijd openlijk had gesteund, iets wat zichtbaar veel voor haar betekende.

Sue’s levenswerk illustreert maar weer eens mooi het oplossingsgerichte adagium dat de oplossing vaak niets te maken heeft met het probleem.

Wil je meer weten over haar aanpak? Voor 12,50 koop je haar boek. En hier zie je haar op Youtube.

 

Wil jij meer leren over Oplossingsgericht coachen?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

Laatst coachte ik een vrouw die graag dagelijks thuis mindfulness wilde beoefenen. De keren dat ze het deed hadden haar echt goed gedaan. En toch kon ze zich er heel vaak niet toe zetten. Meestal wonnen Netflix of het comfort van haar bed het van haar meditatiekussen. Bovendien had ze een héél druk leven.

Al pratende werd snel duidelijk wat haar dwars zat. Je zou het perfectionisme kunnen noemen. Ze zei dingen als: ‘ik moet minimaal 25 minuten zitten, anders zet het geen zoden aan de dijk’.

‘In welk wetboek staat dat geschreven?’, zo vroeg ik haar.

Dat kon ze me niet vertellen, dus blijkbaar was het haar eigen ‘wetboek’.

En nu ‘zat’ ze zo zelden dat het zeker geen zoden aan de dijk zette!

‘Vergeet even je wetboek, zei ik, welk aantal minuten kun je met gemak dagelijks vrijmaken om te mediteren?’

‘Vijf minuten zou wel moeten lukken, zo zei ze, maar heeft dat zin dan?’

Ik weer: ‘Meer zin dan één keer per week vijfentwintig minuten, zoals je nu doet.’

Het gesprek ging nog even door en aan het eind committeerde ze zich aan vijf minuten per dag. En een week later kreeg ik een trots appje waarin stond dat ze elke dag had gemediteerd met een gemiddelde van een kwartier.

Wat zij in haar hoofd deed, doen volgens mij heel veel mensen: we maken de verandering te groot of te perfect. Dingen moeten in één keer lukken anders hoeft het niet. Het is alles of niks.

En de realiteit is dan meestal: niks…

Dit is echt jammer, want het is eigenlijk heel simpel: als je een nieuwe gewoonte wilt ontwikkelen, begin dan gewoon belachelijk klein, zó klein dat je denkt dat het zinloos is. Het gaat namelijk om het feit dat je begint.

Want dat levert sowieso iets moois op:

  • Misschien bevalt het en ga je nog even door
  • Misschien krijg je een andere, positievere reactie van je omgeving
  • Misschien groeit je zelfvertrouwen
  • Misschien leer je iets nuttigs
  • Misschien is dit het begin van een nieuwe, heilzame gewoonte

Je kunt dit oplossingsgerichte principe op zó veel gebieden toepassen:

Wil je ‘s ochtends koud afdouchen? Begin met alleen je handen of draai de kraan een tikje frisser.

Wil je beginnen met hardlopen? Trek ’s ochtends al je sportschoenen aan en jog gewoon een stukje als je toch de hond uitlaat / boodschappen gaat doen / naar je auto loopt. Ziet er nog hip uit ook!

Wil je je schulden afbetalen? Begin met de allerkleinste schuld.

Wil je gezonder eten? Begin met één maaltijd per week.

Wil je je relatie met een dierbare verbeteren? Begin met kleine attenties, zoals een aardig appje / briefje / kaartje.

Wil je naar de sportschool, maar lukt dat niet? Doe thuis 5 squats, 5 push-ups en 5 sit-ups en geef je zelf 5 schouderklopjes!

Wil je de sfeer in een team verbeteren? Begin elk overleg met 5′ kleine succesjes delen vanuit de vraag: wat zijn ook al weer de kleine, alledaagse dingen waar we het voor doen?

En voor je het weet is dit het resultaat:

https://www.youtube.com/watch?v=5JCm5FY-dEY&t=11s

Rita baily, de voormalige HR-directeur van South West Airlines zei het mooi:

Start wherever you are and start small!

Wil jij meer leren over Oplossingsgericht coachen?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).