Laatst coachte ik Mirjam, een getalenteerde vrouw die over haar huidige werk sprak op een manier die mij in elk geval weinig energie gaf. Het klonk alsof zij vooral nog iets wilde bewijzen. De klus klaren. ‘Wie A zegt moet ook B zeggen’. Maar er zat weinig levendigheid in de manier waarop ze erover sprak. Hoe anders was dat als ze sprak over een mooi nieuw werkaanbod dat ze had ontvangen. Dat werk leek haar veel betekenisvoller. En bovendien zou ze meer tijd hebben om te schilderen.
Als ze over deze optie sprak kwam er melodie in haar stem en gingen haar ogen twinkelen. Als ze een staart had zou die zeker kwispelen. Maar ja, dat waren wel minder uren, minder inkomen en minder zekerheid…
Hoe uit dit dilemma te komen?
Redelijk intuïtief stelde ik bovenstaande vraag en die bleek de spijker op zijn kop. Opeens zag ze in hoe ze haar huidige werk vooral nog deed uit angst voor het oordeel als ze de boel ‘in de steek’ zou laten. Dat zou enorm onverantwoordelijk zijn en on-loyaal. Ze zou een ‘opgever’ zijn en dat woord stond niet in haar woordenboek. Maar de liefde voor dit werk was inmiddels ver te zoeken… De andere optie was veel betekenisvoller: ze zou bijdragen aan meer rechtvaardigheid in de samenleving. Ze zou meer creativiteit kwijt kunnen. En haar nieuwe collega’s leken haar eigenlijk ook veel warmer en sympathieker. Voel je de liefde?
In ACT maken we onderscheid tussen ‘waarden’ en ‘regels’. Dat klinkt misschien een beetje abstract, maar het is een essentieel onderscheid.
Waarden zijn ‘kwaliteiten die je wilt belichamen’, dingen die je belangrijk vindt, waar je hart sneller van gaat kloppen en je staart van gaat kwispelen. Zoals voor Mirjam: rechtvaardigheid, creativiteit en verbinding.
Regels zijn rigide overtuigingen zoals: ‘Wie A zegt moet ook B zeggen’ en ‘Opgeven is geen optie’. Nu zijn regels natuurlijk óók belangrijk in het leven, denk maar aan het verkeer. Maar een groot nadeel van psychologische regels is dat ze nogal zwart-wit zijn (je voldoet wel óf niet en als je niet voldoet is er misschien wel iets mis met je…). Bovendien kunnen ze nogal gedateerd raken in de voortdurend veranderende ‘stroom des levens’.
Het verwarrende is dat elke waarde een regel kan worden én andersom. Maar je kunt gemakkelijk onderscheid maken door de ‘angst-of-liefde-vraag’ te stellen. En milde varianten zijn: Geeft het stress of inspireert het je? Zit er een ‘moeten’ in of is het meer een ‘graag willen’ of ‘belangrijk vinden’?
Dus als je wilt dat het (nog) wat meer gaat stromen in je leven, kijk dan eens of je 10% méér dingen kunt doen vanuit liefde en inspiratie. En kijk dan óók of je 10% minder dingen kunt doen vanuit angst en stress…
Werk dat ik trouwens zelf als zéér inspirerend en liefdevol ervaar is: mensen helpen om meer te leven naar hún waarden.
Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?
Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.
Maandagse maak de wereld mooier mails
Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).