Goede voornemens? 10 tips om ze te laten slagen!

En? Goede voornemens? Of juist niet omdat je besloten hebt dat je goed bent zoals je bent? Met dat laatste ben ik het sowieso eens en toch… zoals een bekende Zen-leraar eens tegen zijn leerling zei: ‘Je bent perfect zoals je bent én er is ruimte voor verbetering!’

Of misschien twijfel je: aan de ene kant is een bepaalde gewoonte nog prettig voor je. En tegelijk zie je in dat er op de langere termijn nadelen of zelfs regelrechte risico’s aan kleven… Die twijfel is heel normaal, dat hoort bij verandering. En soms komt er in een mensenleven een betekenisvol moment waarop de balans doorslaat. Je klachten nemen bijvoorbeeld toe. Een dierbare overlijdt. Je beseft opeens dat je je (klein)kinderen wilt zien opgroeien en dat dat niet vanzelfsprekend is. Of je leest een blog die je aan het denken zet en je een beetje hoop geeft… Als deze blog dat effect heeft, dan is mijn doel geslaagd.

Omdat ik me sinds 2005 vrijwel dagelijks bezighoud met motiverende gespreksvoering weet ik iets over motivatie en effectieve verandering. Die kennis heb ik omgezet in concrete tips die je kunnen helpen je eventuele goede voornemens realiteit te laten worden. Ik hoop dat ze nuttig voor je zijn en als ze je daadwerkelijk helpen, dan lees ik dit graag terug in een comment hieronder. En als je vragen hebt, voel je vrij mij te mailen.

De volgende tips kun je in actie omzetten door de antwoorden op te schrijven, te tekenen, in te spreken op je telefoon of aan iemand te vertellen. Kies vooral wat bij jou past. Overigens zijn de tips net zo toepasbaar op relatief onschuldige gewoontes als op hardnekkige verslavingen. (NB: Realiseer je wel dat als je echt kampt met een verslaving, het verstandig is om hulp te zoeken bij een instelling voor verslavingszorg. Die vind je door te googelen op ‘verslaving’+  je woonplaats. Je zou de eerste niet zijn die achteraf zielsblij is die stap genomen te hebben.)

Oké, ben je er klaar voor? Hier volgen de tips:

1. Erken de voordelen van de gewoonte of verslaving.
Elke lastige of ongezonde gewoonte of verslaving levert je ook iets op. Voortdurend je telefoon checken zorgt dat je je nooit verveelt. Roken en alcohol drinken helpen je te ontspannen en contact te maken met anderen. Iets eten of iets kopen als je verdrietig bent geeft even wat afleiding. Altijd ‘ja’ zeggen zorgt dat mensen je aardig vinden. Met stelselmatig overwerken vermijd je de angst om te falen. Online gokken en porno kunnen een dopamine-roes geven, waardoor je je zorgen even vergeet. Welke functie heeft jouw gewoonte voor je? Het helpt als je dit eerlijk onder ogen ziet en je afvraagt of je die functie werkelijk nodig hebt en of je dit ook op andere, gezondere manieren kunt bereiken.

2. Wees eerlijk over de nadelen.
Tsja, als de gewoonte alleen maar voordelen had, dan zat je dit niet te lezen… Welke nadelen zijn er? Hoe groot zijn die? En op de langere termijn? Wat zou er kunnen gebeuren als je de gewoonte gewoon voortzet? Welke nadelen ervaren je dierbaren? Wat betekent deze gewoonte voor je gezondheid, je rust, je relaties, je zelfrespect? Kortom: wat is de ‘prijs’ die je uiteindelijk betaalt?

3. Bekijk de zure appel.
Als je je voorstelt dat je deze gewoonte zou gaan veranderen doemen er vast allerlei nadelen en angsten op: angst voor leegte, verveling en lastige emoties, letterlijk of figuurlijk af moeten kicken, wat anderen zullen denken als het niet lukt. Zie je dat deze zich vooral op de korte termijn bevinden? Je moet a.h.w. even door de zure appel heen. Welke nadelen zijn er voor jou als je zou stoppen? Hoe lang duren die? Zou je ze overleven?

4. Visualiseer de positieve uitkomst
Stel je gewoon even voor dat je deze gewoonte met succes verandert. (Ik pin je er niet op vast) En neem even een moment om hierover te dagdromen… Hoe ziet dat plaatje eruit? Wat kan er in de plaats van de gewoonte komen? Wat spreekt je hierin aan? Waarom is dit belangrijk voor je? Hoe zou je je voelen over jezelf? Welke inspirerende doelen zou je kunnen en willen stellen voor jezelf? Wat zou dit betekenen voor je gezondheid, je rust, je relaties, je zelfrespect? En hoe zou je aan het eind van je leven terugkijken op dit besluit?

5. Denk na over het hoe, wanneer en in welke mate.
1 januari is ook maar gewoon een datum! Misschien is het voor jou het juiste moment en misschien ook niet. Denk eens rustig na over óf, hoe, wanneer en in welke mate je zou willen veranderen. Overhaast besluiten werkt vaak averechts. Sommige gewoontes vragen trouwens om een geleidelijke afbouw, bijvoorbeeld als er andere mensen bij betrokken zijn die tijd nodig hebben om te wennen aan de ‘nieuwe jij’. Sommige verslavingen vragen weer om radicaal stoppen en ontwennen, maar wel op een zelfgekozen moment.

6. Maak een planning
Mocht je daadwerkelijk besloten hebben om je gewoonte te gaan vervangen voor een andere, gezondere leefstijl, dan is het verstandig om een plan te maken. Ga je het alleen doen of met hulp van anderen? Professionele hulp of collega’s /vrienden / familie? In dit plan kun je ook stil staan bij wat risico-situaties zullen zijn en hoe je daarop kunt anticiperen.Wat wordt je eerste stap?

7. Stel een beloning vast
Wow, stel je eens even voor dat het je lukt… Dat is sowieso een formidabele prestatie, want veranderen is niet makkelijk. En natuurlijk mag je jezelf daarvoor belonen. Misschien wel met het geld dat je nu uitgespaard hebt! Voor de beloning kun je denken aan een cadeau’tje, een massage of zelfs een vakantie. Oh, enne… val nu niet inde valkuil om je succes te belonen met datgene waar je eerder zo aan gehecht was, want dan ben je weer terug bij af.

8. Kondig het publiekelijk aan
Het is bekend dat mensen ernaar streven om te doen wat ze publiekelijk hebben aangekondigd. Het geeft helaas geen garantie voor succes, maar maakt de kans wel groter. Door alle social media is dit overigens veel makkelijker geworden. Natuurlijk kun je tijdens het oud-en-nieuw feest aankondigen dat je gaat stoppen met roken en demonstratief je laatste sigaret roken, maar je kunt het bijvoorbeeld ook twitteren, posten op facebook of hieronder in een comment plaatsen.

9. Oefen jezelf in urge-surfing.
Nadat je hebt besloten om te stoppen zul je nog vaak momenten van: ‘jeuk’, ‘trek’ of ‘zin’ hebben. Weet dat dit erbij hoort en weet ook dat je jezelf kunt trainen deze te doorstaan zonder toe te geven. Wat daarbij helpt is het ontwikkelen van een milde, nieuwsgierig onderzoekende houding waarmee je je binnenwereld aanschouwt. Hoe sterk de gewoonte of de verslaving ook was uiteindelijk zul je niets anders aantreffen dan gedachten, beelden en fysieke sensaties die geen van alle sterker zijn dan jij. Je kunt jezelf op die momenten afvragen:  ‘waar is het commando dat zegt dat ik nu moet gebruiken / toegeven aan deze gewoonte?’ Je zult het commando nergens vinden!

10. Begin met de kleinste, makkelijkste stap
Je hoeft echt niet vandaag het roer om te gooien, maar wat kun je wel doen? Misschien ben je bereid te googelen op: ‘stoppen met [jouw gewoonte] ‘. Misschien wil je een vriend bellen om je twijfels te bespreken. Misschien stuur je mij wel een mail.

Wat je ook besluit, ik wens je veel wijsheid, doorzettingsvermogen, zelf-compassie en… succes.

Wil jij meer leren over Motiverende gespreksvoering?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Oplossingsgericht coachen?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).