Heb jij weleens een compliment ontvangen waardoor je iets nieuws leerde over jezelf? Bijvoorbeeld dat wat voor jou heel normaal is, voor een ander speciaal of bijzonder is?
Of misschien was jij wel diegene die oog had voor een bijzondere kwaliteit bij de ander? Wellicht zag je vervolgens dat die ander ging stralen of dat het gesprek een andere, meer productieve wending kreeg?
In beide gevallen heb je de kracht ervaren van een waarderende basishouding.
In het kader van ‘De 8 dingen die goede coaches wel doen en ‘slechte’ coaches niet’ ga ik daar in deze blog dieper op in. Ik neem je eerst mee langs een aantal valkuilen die ik vaak tegenkom en vervolgens kijken we naar de Waarom, Wat, Hoe en Wanneer van ‘waardering in coaching en begeleiding’. De bron van onderstaande is mijn eigen ervaring plus de kennis die ik opdeed in Motiverende gespreksvoering en Oplossingsgericht coachen.
Enkele valkuilen
Ook al is onze intentie nog zo positief, toch kunnen we bij het tonen van waardering dingen doen die niet zo goed werken. Ik noem er enkele:
Iets zeggen wat je niet meent: ik geloof dat veel mensen (en zeker zij die veel ellende hebben meegemaakt) een soort antennes hebben ontwikkeld voor onechtheid. Als je dus dingen zegt die je niet echt meent, dan zet je – onbedoeld – de relatie op het spel. Dit is m.i. onnodig en zonde!
Schieten op alles wat beweegt: als je héél veel complimentjes geeft – bijna als een automatische reflex – dan verliezen ze hun waarde en ook dat is jammer.
De uitdaging verkeerd inschatten: als je iemand waardering geeft voor iets wat al lang geen uitdaging meer is, dan wordt het onbedoeld een soort belediging. Stel je maar voor dat een kind dat al staartdelingen beheerst een groot compliment krijgt voor een simpele optelsom.
Te snel je waardering uitspreken: als je metéén heel positief reageert terwijl er nog meer interessants te vertellen valt, dan sla je te vroeg het gesprek dood. Soms kun je beter nog even wachten of eerst wat meer doorvragen.
Hele algemene termen gebruiken: Wie als coach of begeleider vaak dingen zegt als: ‘Goed zo!’ en ‘Lekker bezig!’, die laat kansen liggen. Het klinkt natuurlijk wel gezellig, maar voor de ontvanger is wellicht helemaal niet helder wat er precies zo goed is, omdat elke situatie vele aspecten heeft. Zeker jongeren of mensen met een LVB kunnen dan onnodig met vragen achterblijven.
Hoe moet het dan wel?
Laten we nu dan eens kijken naar hoe het beter kan. Dat doe ik door stil te staan bij de Waarom, Wat, Wanneer en Hoe van waardering.
Waarom zou je waardering tonen?
Allereerst komt het de relatie en psychologische veiligheid ten goede. Een prachtige quote die dit onderbouwt komt van de Joodse onderwijs-professor Reuven Feuerstein: ‘Only if you are prepared to look at someone’s strengths, you can touch their weaknesses’. Daarnaast zorgt waardering ervoor dat coachées zich bewuster worden van hun sterke kanten en deze dus gerichter kunnen inzetten bij het bereiken van hun eigen doelen.
Wat kun je zoal waarderen?
In principe kun je alles waarderen ‘wat werkt’. Of preciezer: Wat werkt voor jouzelf, de ander of beiden en in de gewenste richting. En natuurlijk hangt dit ook af van de context. In een onderwijs-context kun je dus alles waarderen / bekrachtigen wat bijdraagt aan ‘leren’. Denk aan dingen als: inzet tonen, moeite doen, fouten durven maken, openstaan voor feedback, volhouden, de kunst afkijken, om hulp vragen, samenwerken, etc. Merk op dat je hierbij dus vooral gedrag bekrachtigt en niet zo zeer persoonskenmerken als slim, creatief, doorzetter, etc. Een reden hiervoor is dat iemand effectief gedrag kan herhalen, waardoor dit meer bekrachtigend werkt.
Hoe kun je het beste waardering tonen?
Net zoals bij ‘accurate empathy’ is het bij waardering de kunst om precies te zijn, om de eenvoudige reden dat coachées er dan veel meer van leren. Als je nu tegen mij zou zeggen: ‘wat een leuke blog!’, dan vind ik dat wel fijn, maar ik weet nog steeds niet waarom hij voor jou zo leuk is. Ik zou veel meer leren van een compliment als: ‘Door jouw blog ben ik me bewuster geworden van mijn valkuilen én weet ik hoe ik waardering effectiever kan inzetten. En de lengte was trouwens ook precies goed.’ Nu kom ik dingen te weten die ik vaker kan doen.
Verder kun je waardering direct/stellend brengen (Wat moedig van je dat..), maar ook indirect/vragend (Hoe is het je gelukt om… ?). Het voordeel van de vragende manier is dat je iemand veel meer aan het denken zet.
En bij gestuurde coachées kan het goed werken om te contrasteren: ‘Wat goed dat je toch gekomen bent. Een ander had zich misschien ziek gemeld, maar jij bent hier toch maar mooi… Dus vertel eens, hoe kunnen we zorgen dat dit voor jou een nuttig gesprek wordt?’
Wanneer kun je het beste waardering tonen?
In principe kun je altijd waardering tonen en een mooie aanleiding is als je opmerkt dat iemand zichzelf heeft overwonnen of een significante stap in diens ontwikkeling heeft gezet. Toch zijn er ook situaties waarin je wat voorzichtiger mag zijn. In het reclasseringsveld heb ik gemerkt dat sommige mensen zich gingen verdedigen als ik oprechte waardering toonde. Ik vermoed dat zij dit deden omdat ze dit totaal niet gewend waren en daardoor de waardering wantrouwden of niet herkenden als zodanig. Als je dit tegenkomt, wees dan iets terughoudender. Bouw het rustig op en geef vooral indirecte complimenten.
Andersom komt het ook voor dat iemand voortdurend naar complimenten aan het vissen is en ze bijna ‘afdwingt’. In dat geval kan het een optie zijn om dit respectvol te benoemen en samen te onderzoeken waarom die externe bevestiging zo belangrijk is en of dit wellicht ook voor een deel van de persoon zelf kan komen.
Tot zover mijn gedachten hierover. Samenvattend: wees niet te zuinig met waardering, maar breng het zo dat de ontvanger er iets van leert en/of het effectieve gedrag vaker kan doen. Eneh… vergeet niet om je zelf regelmatig een welgemeend compliment te geven, bijvoorbeeld na elke werkdag!
Wil je nog meer concrete tips voor het geven van complimenten? Kijk dan eens hier.
Inspiratie en trainingsaanbod
- Check onze gratis e-courses
- Of de gratis proeflessen van de Online Video-courses
- Kijk hier voor meer inspiratie en ons gehele trainingsaanbod
Maandagse maak de wereld mooier mails
Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).
‘Ik durf het bijna niet te vertellen, maar mijn dochter van 17 werkt in de horeca en heeft laatst dus alle tip die ze kreeg in haar eigen zak gestoken! Ja, ok, ze had na 6 weken nog steeds geen loon ontvangen, maar toch… Dit is gewoon diefstal… Ik vind dat zó erg!’
Zo begon een coachee laatst haar verhaal. Hoe zou jij reageren?
Verderop lees je hoe ik reageerde, maar eerst even wat context. Eerder schreef ik een blog over ‘De 8 dingen die goede coaches wel doen en ‘slechte’ coaches niet’. Ik liet me daarvoor inspireren door het boek ‘Effective Therapists‘ van William R. Miller en Theresa B. Moyers. Zij spitten ruim 70 jaar onderzoek naar effectiviteit in therapie door en ontdekten dat er 8 kenmerken zijn die effectieve therapeuten onderscheiden van niet zo effectieve – ongeacht de methode die zij gebruiken. Het goede nieuws is dat deze kenmerken voor een belangrijk deel trainbare vaardigheden zijn, zeker als iemand daartoe gemotiveerd is. Omdat ik dit zulke fascinerende én hoopgevende kennis vind heb ik besloten om over elke van deze kenmerken een aparte blog te schrijven. Deze gaat dus over vaardigheid #1: Empathisch luisteren.
Accurate empathy
Deze eerste vaardigheid is ooit al beschreven door Carl Rogers en hij noemde het ‘accurate empathy’. Het gaat er dus om dat je je inleeft in je coachee, maar dan liefst wel een beetje ‘raak’. Dat gaat dus verder dan uitspraken zoals: ‘Ik begrijp het’, ‘Ik hoor je’, of: ‘oh, wat vervelend’. Dat is misschien wel goed bedoeld, maar het is niet erg accuraat. Het zijn immers makkelijke zinnetjes die iedereen kan zeggen, óók als je er helemaal niks van begrijpt.
Vier manieren om accurate empathie te tonen.
Nu kun je als coach of therapeut accurate empathie grofweg op vier manieren tot uiting brengen. Je kunt:
- Allereerst een warme en informele sfeer creëren, waarin mensen zich vrij voelen om hun gedachten en gevoelens te delen. Dit kan je bereiken door een open houding aan te nemen, oordeelsvrij te luisteren en ook non-verbaal je betrokkenheid te tonen (oogcontact, mimiek, lichaamshouding, stemgebruik).
- Open vragen stellen vanuit een oordeelsvrije, onderzoekende houding. Misschien vraag je het niet letterlijk, maar in je achterhoofd klinken vragen als: ‘Hoe is het om jou te zijn?’ ‘Hoe ervaar jij je dagelijkse leven / de situatie waarover je spreekt?’ ‘Hoe ziet de wereld eruit door jouw ogen?’
- Reflectief luisteren, zoals ik eerder beschreef in deze blog. In het kort komt het neer op het geven van mini-samenvattingen waarbij je soms dicht bij de taal van de coachee blijft, maar soms ook gist naar de diepere betekenis. Je luistert dan als het ware ‘tussen de regels door’ naar dieper liggende emoties, zorgen, waarden, verlangens, etc. Hieronder geef ik zo een korte demo.
- Valideren van de ervaringen (emoties en belevingen) van de coachee. Dit kan met korte zinnen zoals: ‘Het is heel begrijpelijk dat je [iets moeilijks] zo ervaart’, ‘Dat hoor ik vaker. Ik denk dat heel veel mensen dat zo beleven’, ‘Dat moet heel zwaar zijn… als ik in jouw schoenen stond zou ik waarschijnlijk óók…’ Eigenlijk zeg je met dit soort statements: ‘Je hoeft je nergens voor te schamen of je alleen te voelen, want dit hebben heel veel mensen’. Omdat we sociale dieren zijn die ‘er bij willen horen’ zou het mij niks verbazen als dit soort uitspreken letterlijk iemands zenuwstelsel tot rust brengen.
Voorbeeld van een gesprekje
Hieronder zie je een voorbeeld van een kort coachgesprekje waarin overwegend gebruik wordt gemaakt van accurate empathie in de vorm van reflectief luisteren:
Coachee: Ik durf het bijna niet te vertellen, maar mijn dochter van 17 werkt in de horeca en heeft laatst dus alle tip die ze kreeg in haar eigen zak gestoken! Ja, ok, ze had na 6 weken nog steeds geen loon ontvangen, maar toch… Dit is gewoon diefstal… Ik vind dat zó erg!
Coach: Het klinkt alsof je je schaamt voor wat je dochter deed… [reflectie van de emotie]
Coachee: Ja, dat is ook zo!
Coach: Want het druist in tegen waar jij voor staat… [Reflectie van de inhoud of reden]
Coachee: Ja, precies, ik vind dat echt niet oké!
Coach: Hmm… zo te horen is integriteit heel belangrijk voor je… [Reflectie van een waarde]
Coachee: Ja, dat klopt! En dat mijn kind dan niet integer handelt… dat vind ik zó erg! Dan denk ik echt: waar hebben wij als ouders een afslag gemist?
Coach: Dat klinkt heel definitief… bijna alsof de opvoeding nu min of meer mislukt is… [Set-up voor een herkadering]
Coachee: Hmm… ja… zo voelde dat wel ja…
Coach: Ja… terwijl je net zo goed kunt zeggen dat die opvoeding nog steeds gaande is… en dat je haar door dit te bespreken juist aan het opvoeden bent… [herkadering]
Coachee: Hmm… ja, dat is óók zo… we hebben er inderdaad goed over gesproken. En ze heeft beloofd dat ze dit niet meer zou doen…. Maar ik blijf dus maar als een stresskip aan haar hoofd zeuren hierover…
Coach: En dat is niet wat je wilt… [de zin afmaken]
Coachee: Nee, want ik ben wel heel blij dat ze het aan ons heeft verteld. Als ik zo blijf zeuren, dan vertelt ze het een volgende keer misschien wel niet… Misschien moet ik haar dat óók vertellen… Hoe blij ik ben dat ze het met ons heeft gedeeld.
Coach: Dat zal ze vast fijn vinden… [Bevestiging]
…
Kortom: wil je dat je coachees zich veilig voelen om met jou hun zielenroerselen te delen, zorg dan voor accurate empathie door een warme, informele sfeer te creëren, open vragen te stellen, reflectief te luisteren en hun emoties te valideren.
Tot zover Effectieve coachvaardigheid # 1… Stay tuned voor de overige 7!
Zin om ook te leren motiveren als een pro?
- Check deze gratis e-course
- Of de gratis proefles van de Online Video-course
- Kijk hier voor meer inspiratie en ons gehele trainingsaanbod
Maandagse maak de wereld mooier mails
Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).
Wist je dit al? Uit jarenlang onderzoek naar de effectiviteit van therapie blijkt dat de persoon van de therapeut veel bepalender is voor de uitkomsten dan de gebruikte methode!
Dit roept natuurlijk de vraag op welk type persoon dan zo effectief is en wat we hier van kunnen leren. En voor je denkt dat je misschien een andere persoon moet worden, wees gerust: het blijkt te gaan om acht vaardigheden die we gewoon kunnen leren of verbeteren. En die volgens mij voor coaching net zo relevant zijn als voor therapie. Waar mogelijk zal ik hierna dus het woord ‘therapeut’ vervangen door ‘coach’.
Natuurlijk heb ik dit allemaal niet zelf verzonnen, nee ik baseer me op het boek ‘Effective Therapists‘ van William R. Miller en Theresa B. Moyers. Zij spitten ruim 70 jaar onderzoek naar effectiviteit in therapie door en uiteindelijk kwamen deze 8 vaardigheden bovendrijven.
En ik geef toe: het lezen van dit boek is voor ons een heel mooie bevestiging. In al onze trainingen komen de 8 vaardigheden op de een of andere manier terug (en bij Motiverende gespreksvoering in het bijzonder).
En voor de helderheid: ik geloof niet dat er echt slechte coaches bestaan, want iedereen doet zijn of haar best. Maar ik geloof wel degelijk dat er effectieve en ineffectieve coaches bestaan en hieronder lees je dus wat hen van elkaar onderscheidt.
Hier komen de 8 dingen die effectieve coaches doen:
1. Empathisch luisteren
Empathisch of ook wel reflectief luisteren gaat over het vermogen om je echt in te leven in de emoties en ervaringen van je coachee en dit kenbaar te maken in je manier van luisteren. En dit gaat verder dan alleen het tonen van begrip; het gaat om het oprechte vermogen om de gevoelens van de coachee te begrijpen en te valideren. Door empathisch te luisteren, creëer je als coach een veilige en ondersteunende omgeving waarin de coachee zich gehoord en begrepen voelt. Kort gezegd: ‘Ik snap het’ zeggen is niet genoeg. Je dient met je luisterreacties te laten merken dat je iemand echt begrijpt. De eerste drie vaardigheden in dit rijtje zijn overigens al bekend sinds het baanbrekende werk van Carl Rogers en zijn person-centered therapy.
Lees hier meer over deze effectieve coachingskill.
2. Een waarderende basishouding hebben
Een waarderende basishouding houdt in dat je als coach respect, vriendelijkheid en warmte toont naar je coachee. Je laat waardering zien voor de moed en inzet van je coachee om aan zichzelf te werken. Door een waarderende basishouding wordt het gevoel van eigenwaarde van je coachee versterkt en wordt een basis gelegd voor vertrouwen en samenwerking. Eigenlijk zeg je met alles wat je doet: ‘Jij doet ertoe’. Ik ken geen methode die zó waarderend is als de Oplossingsgerichte benadering.
Lees hier meer over deze effectieve coachingskill.
3. Echt zijn
‘Echtheid’ verwijst naar je oprechtheid en authenticiteit als coach. Het houdt in dat je als coach jezelf durft te zijn en eerlijk en open communiceert met je coachee. Door echt te zijn creëer je een veilige omgeving waarin de coachee zich vrij voelt om zichzelf te uiten zonder angst voor veroordeling. Dit bevordert een diepere coachrelatie en bevordert de groei en persoonlijke ontwikkeling van de coachee. Zelf denk ik dat het niet lang zal duren voor we ons door een chatbot app kunnen laten coachen (eigenlijk kan dat nu al), maar met onze authentieke menselijkheid kunnen we m.i. nog heel lang het verschil maken.
Lees hier meer over deze effectieve coachingskill.
4. Accepterend zijn
Natuurlijk vertonen coachees soms gedrag dat in jouw ogen niet werkt of dat onhandig of zelfs schadelijk is, maar als persoon accepteer je hem/haar/hun onvoorwaardelijk. Een effectieve coach begrijpt dat we allemaal onze eigen uitdagingen hebben en gelooft ‘We zitten allemaal in hetzelfde schuitje’ en: mens-zijn is soms heel leuk en soms heel moeilijk! Hij of zij creëert een veilige ruimte waarin je jezelf kunt zijn en met vallen en opstaan kunt groeien in de richting die je wenst.
Lees hier meer over deze effectieve coachingskill.
5. Focus houden
Focus verwijst naar de vaardigheid van de coach om de aandacht te richten op de specifieke doelen en behoeften van de coachee. Het gaat om het vermogen om de sessies gericht en doelgericht te houden, zonder af te dwalen of te veel te focussen op bijzaken. Door de focus te behouden, helpt de coach de coachee vooruitgang te boeken en de gewenste veranderingen te realiseren. Natuurlijk gaat het hier ook om het vinden van een juiste balans tussen enerzijds focus houden en anderzijds sensitief zijn voor wat het moment van je vraagt.
Lees hier meer over deze effectieve coachingskill.
6. Hoop stimuleren
Het houden van hoop is cruciaal in goede coaching. Effectieve coaches vergroten hoop en optimisme bij hun coachees door hen te laten zien dat verandering mogelijk is en dat ze – binnen reële grenzen – het vermogen hebben om hun doelen te bereiken. Natuurlijk wil je geen valse hoop geven, maar de realiteit is dat je soms wel en soms niet weet of een doel bereikbaar is. Waar het om gaat is dat je de coachee stimuleert om te blijven streven naar groei en ontwikkeling, juist ook bij tegenslag.
7. Ontlokken
Ontlokken houdt in dat de coach aanzet tot zelfreflectie en de coachee stimuleert tot het verkennen van zijn of haar eigen gedachten, gevoelens en beweegredenen. Doorgaans doet de coach dat door het stellen van open vragen en het geven van (soms prikkelende) reflecties, bevestigingen en samenvattingen. De coach is hierbij op zoek naar een bepaald soort uitingen door de coachee. Bij Motiverende gespreksvoering is dat ‘change talk’ en bij de Oplossingsgerichte benadering is dat bijvoorbeeld ‘solution talk’. Door te ontlokken, helpt de coach de coachee om inzicht te krijgen, de interne kracht en wijsheid aan te boren en zelf verantwoordelijkheid te nemen voor zijn of haar verandering.
8. Informatie uitwisselen
Effectieve coaches bieden nuttige en relevante informatie aan, maar nooit op een dwingende of voorschrijvende manier. Je streeft voortdurend naar ‘informed consent’, dat wil zeggen dat de coachee bewuste keuzes maakt gebaseerd op de eigen kennis en ervaring én jouw waardevolle aanvulling daarvan. In de praktijk komt dat neer op een gelijkwaardige dialoog waarbij informatie wordt uitgewisseld in plaats van ‘eenrichtingsverkeer’ van de coach naar de coachee. Een simpele tip hierbij is: vraag altijd even toestemming voordat je een advies of oplossing aanreikt.
Kortom…
Dit zijn dus de 8 vaardigheden die een effectieve coach of therapeut onderscheiden van een niet zo effectieve. Het goede nieuws hierbij is dat het gewoon vaardigheden zijn die we allemaal met een beetje oefening en goede wil kunnen leren. Mocht je hier meer over willen lezen dan kan ik je het boek ‘Effective Therapists‘ van harte aanbevelen. Ook zou je één van onze trainingen kunnen overwegen waarin deze vaardigheden behandeld worden.
Inspiratie en trainingsaanbod
- Check onze gratis e-courses
- Of de gratis proeflessen van de Online Video-courses
- Kijk hier voor meer inspiratie en ons gehele trainingsaanbod
Maandagse maak de wereld mooier mails
Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).
De meeste mensen willen wel 1 of 2 dingetjes veranderen of bereiken, jij vast ook?
Waar ik nu nieuwsgierig naar ben is: Stel dat het je lukt, hè, hoe ga je het dan vieren? En met wie?
Neem ajb echt even de tijd om dat voor je te zien…
[…]
Voel je wat deze vraag doet?
Ik ben zo’n fan van deze vraag! Hij heet ‘The Celebration Question’ en ik leerde hem van de Finse Psychiater Ben Furman. Ben is een grote inspiratiebron voor de Oplossingsgerichte benadering en de ontwikkelaar van ‘Kids Skills’. Als je nog nooit van hem gehoord hebt: denk aan een soort ‘Robert de Niro turned shrink – and a good one too’.
Eigenlijk is zijn vraag een variant van de beroemde Wondervraag. Die kan ook heel krachtig zijn, maar in mijn coachpraktijk heb ik er zowel hele goede als minder goede ervaringen mee. En sommige van onze cursisten zie ik er echt mee worstelen.
Maar als het gaat om het creëren van een stip aan de horizon is het zeker niet je enige optie. In deze blog vind je bijvoorbeeld tien alternatieven voor de wondervraag.
En een heel mooi, bijna feestelijk alternatief is dus de ‘Celebration question’ of – tsja, hoe vertaal je dat? – de vieringsvraag?
Hij werkt als volgt. Zodra je enigszins helder hebt wat je coachée wil veranderen of bereiken kun je de volgende serie vragen stellen:
‘Stel dat jij zou bereiken of veranderen waar je op hoopt… [korte stilte] … Zou je dat dan willen vieren, denk je?
En zo ja, hoe zou je dat dan vieren?
En wie zou je zeker willen uitnodigen?
En waar zou je het laten plaatsvinden?
En hoe zou je eigenlijk weten dat de tijd gekomen is om het nu echt te gaan vieren? En wat nog meer? En wat nog meer?
En stel dat iemand tijdens die viering je zou vragen hoe je het voor elkaar hebt gekregen… Wat zou je dan zeggen denk je?’
Natuurlijk bekrachtig je alle helpende dingen die je coachée zegt. Daarna kun je mooi afronden met een indirecte suggestie, bijvoorbeeld: ‘Nou, ik ben benieuwd wat je eerstvolgende stapje zal zijn…’
Tot zover deze geavanceerde vraag.
Durf jij hem eens te stellen? Laat gerust je succesjes weten, dat vind ik altijd leuk!
Wil jij meer leren over Oplossingsgericht coachen?
Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.
Maandagse maak de wereld mooier mails
Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).
Veel organisaties worstelen met de grote borgingsvraag. Ze hebben één of meerdere teams laten trainen in Motiverende of Oplossingsgerichte gespreksvoering. Maar ja, daarna is er die weerbarstige praktijk. Sommige werknemers staan helemaal áán en ontwikkelen zich zelfstandig verder. Zij verdiepen zich middels literatuur, kijken video’s of volgen online trainingen. De echte diehards nemen zelfs hun gesprekken op en luisteren die terug – alléén of tijdens intervisie.
Maar eerlijk gezegd denk ik dat die mensen eerder de uitzondering vormen dan de regel. De rest gaat na de training over tot de orde van de dag, de werkdruk neemt het over en het geleerde zakt langzaam weg. En dan is er ook nog de vraag: wat doe je met de nieuwe mensen die binnendruppelen? Vaak zijn het er te weinig om een nieuwe groep te laten trainen. Maar natuurlijk wil je dat óók zij worden meegenomen in die prachtige Motiverende of Oplossingsgerichte visie.
De beste oplossing die ik ken voor deze uitdaging vormt een win-win-win en werkt als volgt. Je laat één of enkele van je mensen – die echt áán staan op de methode – opleiden tot interne Trainer in de betreffende methode.
De eerste win is dat je hiermee je borging veilig stelt, want deze mensen kunnen zowel nieuwe mensen opleiden als de bestaande mensen regelmatig een opfrisser geven. Bovendien is het een grote kostenbesparing, want een externe trainer is altijd duurder dan een interne.
De tweede win is dat het voor de aanstaande trainer in kwestie vaak een heel aantrekkelijke promotie is om dit als neven- of hoofdtaak te mogen gaan doen. Iedereen voelt aan dat dit een flinke boost geeft aan de professionele én persoonlijke ontwikkeling.
En de derde win tenslotte is dat de reeds opgeleide mensen een interne vraagbaak hebben. Iemand die ze vertrouwen, die ‘hun taal spreekt’ én die goed thuis is in de materie. En die ze kan helpen om de vertaalslag te maken naar het dagelijkse werk. Zodat de methode écht beklijft en onderdeel wordt van het dagelijkse werk.
Natuurlijk is het handig als de aanstaande trainer affiniteit heeft met groepswerk en over een gezonde dosis lef beschikt. Het moet iemand zijn die je bijvoorbeeld het voorzitterschap van een teamoverleg zó zou toevertrouwen.
Wil jij meer leren over Oplossingsgericht coachen?
Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.
Maandagse maak de wereld mooier mails
Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).
Er zijn tegenwoordig zoveel misverstanden over coaching.
Of je nu een coach zoekt of dit mooie vak zelf willen leren, ik snap wel dat mensen door de bomen het bos niet meer zien.
Daarom heb ik de 12 geboden van Coachen 3.0 opgesteld.
En voordat je denkt dat ik een religieuze beweging wil beginnen: wees gerust, die ambitie stel ik nog even uit tot in een volgend leven, indien ik ooit mag terugkomen als de Boeddha herself…
Maar zonder gekheid: misschien wil je een beetje houvast voor bij je coachgesprekken?
Of ben je benieuwd wat onze visie ten aanzien van coachen is? Of wil je simpelweg weten waar wij voor staan? Zie het maar als 12 eenvoudige, doch krachtige richtlijnen voor het hebben van effectieve coachgesprekken gebaseerd op onze drie hoofd methoden Motiverende gespreksvoering, Oplossingsgericht coachen en ACT.
Hier komen ze:
1. Gij zult aansluiting zoeken bij uw coachée en investeren in een samenwerkingsrelatie.
2. Gij zult reflectief luisteren en compassievol aanwezig zijn.
3. Gij zult niet repareren doch verandertaal en/of oplossingstaal ontlokken.
4. Gij zult niet oordelen doch een veilige ‘holding space’ aan bieden.
5. Gij zult samen met de coachée op zoek gaan naar een stip aan de horizon.
6. Gij zult nieuwsgierig zijn naar de waarden van uw coachée én die van u zelve.
7. Gij zult door een roze microscoop kijken op zoek naar hoopgevende zaken.
8. Gij zult meer waarde hechten aan actie dan aan inzicht.
9. Gij zult het handelingsrepertoire van uw coachée uitbreiden.
10. Gij zult zelfzorg inzetten, om zo het gereedschap dat u bent, scherp te houden.
11. Gij zult niet schromen om speelsheid en verbindende humor in te zetten.
12. Gij zult… [ruimte voor jouw eigen visie en stijl] … ?????
Hopelijk vind je deze 11 zowel richtinggevend als inspirerend.
Eneh… Wat zou voor jou het 12e gebod zijn?
Laat het ons weten in een comment hieronder!
Wil jij meer leren over Motiverende gespreksvoering?
Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.
Wil jij meer leren over Oplossingsgericht coachen?
Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.
Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?
Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.
Maandagse maak de wereld mooier mails
Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).
‘Pas had ik een (wandel)coach gesprek met één van onze cursisten. Ondanks dat zij al de nodige training bij ons had gevolgd, was zij er nog steeds van overtuigd dat je als coach alle antwoorden moet hebben. Dat thema bleef maar terugkomen in onze gesprekken.
Samen kwamen we erachter dat ‘coach’ voor haar eigenlijk een héél groot woord is. Alsof je dan een soort heilige, alwetende goeroe moet zijn. Nu zij zichzelf ‘coach’ noemt merkt ze dat ze eigenlijk last heeft van dat hele grote woord. Natuurlijk had ik kunnen zeggen: ‘Nee joh, dat is onzin, als coach hoef je echt niet alles te weten!’. Maar ik betwijfel of dat zou hebben geholpen, want cognitief wist ze dit al lang. Dus spontaan zei ik iets anders: ‘Misschien moet jij jezelf gewoon geen coach meer noemen, als dat woord niet voor je werkt. Misschien ben jij eigenlijk meer een soort Knoach… Een not-knowing coach…’ En een bevrijdende lach volgde.
Nu lijkt dit misschien slechts een leuk woordenspelletje, maar eerlijk gezegd denk ik dat het méér is dan dat. In de oplossingsgerichte benadering streven we er echt naar om een basishouding van ‘not-knowing’ te cultiveren, vanuit het diepe besef dat we echt niet kunnen weten wat het beste is voor een ander mens. Maar we kunnen er wél naar op zoek gaan – met een nieuwsgierig onderzoekende houding. En dat kan alléén maar als je ‘het nog niet weet’…
Wil jij meer leren over Oplossingsgericht coachen?
Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.
Maandagse maak de wereld mooier mails
Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).
Bijna 2000 ‘high school students’ deden mee aan een wetenschappelijk experiment.
In de experimentele groep gaven zij via een online vragenlijst advies aan jongere medestudenten. Ze kregen vragen voorgelegd als ‘wat helpt jou om dingen niet te lang uit te stellen?’ en ‘Waar ga je heen als je geconcentreerd wilt studeren?’ en ‘Welke tips heb je voor iemand die op school beter wil presteren?’
De uitkomsten zullen je misschien verbazen.
Allereerst vonden ze het erg leuk om dit advies te geven. Eindelijk iemand die om hun mening vroeg!
En inderdaad werden er vervolgens hogere cijfers gehaald voor wiskunde en tenminste een ander vak.
En weet je wie met name die hogere cijfers haalden?
Niet de jongeren in de controle-groep.
Ook niet de jongeren die het advies zouden hebben ontvangen. Dit was namelijk nooit gebeurd.
Nee, de jongeren die het advies hadden gegeven haalden de hogere cijfers!
Misschien niet schokkend veel hoger, maar wel degelijk hoger en dit effect was zichtbaar bij zowel sterke als zwakke studenten en zowel bij jongeren uit rijke als arme buurten.
Dus ja, advies geven werkt, maar anders dan gedacht… het werkt vooral voor de persoon die het geeft!
Deze uitkomst is een mooie onderbouwing voor zowel motiverende als oplossingsgerichte gespreksvoering, want in beide benaderingen willen we het liefst dat de coachée zichzelf advies geeft. Blaise Pascal zei het in de 17e eeuw al ongeveer zo: mensen veranderen eerder door wat ze zichzelf horen zeggen, dan door wat ze anderen horen zeggen.
Maar ja, hoe krijg je iemand zo ver dat hij zichzelf een verstandig advies geeft?
Gelukkig is daar veel kennis over en is het goed te leren.
Mocht je het tijdens een coachgesprek even niet meer weten, vraag dan gewoon: ‘welk advies zou je geven aan iemand die in jouw schoenen stond?’
Wil jij meer leren over Motiverende gespreksvoering?
Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.
Wil jij meer leren over Oplossingsgericht coachen?
Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.
Maandagse maak de wereld mooier mails
Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).
Vraag me niet waarom, maar onze 2 katten zijn het liefst op zolder – de enige etage zonder kattenbak. Nóg een reden om ze daar niet te willen hebben is dat mijn werkkamer op zolder is. Een van die katten (laten we haar Kitty noemen – ze blijft graag anoniem) kan heel zeurderig miauwen. Echt op zo’n toon die niet te negeren valt. Nu ben ik toch al vrij snel afgeleid, maar met zo’n zeurende Kitty vlakbij komt er echt niets uit mijn pen.
Dus wat ik meestal doe is Kitty oppakken en vriendelijk doch beslist een etage lager zetten. Daar heeft ze immers eten, water en een kattenbak. Dat ging een tijdje goed. Tot Kitty leerde: als het lange baasje komt dan ga ik onder het grote bed zitten. Kan hij er lekker niet bij… En dat zorgt voor leuke taferelen. Zoals dat ik – lichtelijk gestresst en vlak voor een Zoomsessie – een snoekduik op ons bed nam om haar te ‘vangen’. En letterlijk met mijn hoofd tegen de muur kwam… Ik zweer je dat ik Kitty onder ons bed geniepig hoorde gniffelen…
Omdat de maat vol was besloot ik mijn groei-mindset aan te zetten en mijn vrouw te vragen hoe zij dat eigenlijk doet: de kat van zolder verwijderen. ‘Oh gewoon, zei ze, ik loop de trap af en ik zeg: Pspspspssss…’ Ik meteen proberen natuurlijk en gek genoeg bleek dat zelfs voor het lange baasje te werken: hoe simpel kunnen dingen soms zijn!
Datzelfde inzicht zie ik vaak ontstaan bij mensen die Oplossingsgericht leren coachen. Soms is het een verrassend licht en gemakkelijk gesprek dat tot verandering leidt. En soms is de oplossing verrassend eenvoudig of dichtbij. Op de een of andere manier geloven we vaak dat praten over verandering zwaar en moeilijk moet zijn, maar dat is echt niet altijd het geval. We denken soms dat we hard moeten werken, heel slim en op onze hoede moeten zijn, maar in de Oplossingsgerichte visie streven we er juist naar om lui, dom en naïef te zijn…
En in plaats van het probleem te analyseren en te gaan graven in het verleden onderzoeken we waar de Coachee naar toe wil vanaf de plek waar z/hij is en hoe z/hij daar kan komen door gebruik te maken van alle interne en externe hulpbronnen. Soms denken mensen dat dat neerkomt op ‘symptoom-bestrijding’. Maar als zelfs steeds meer psychotherapeuten zo werken, waarom zouden coaches dat dan niet mogen?
Een simpele manier om de dingen in je leven licht en gemakkelijk te houden is jezelf precies deze vraag te stellen: Mag het ook licht en gemakkelijk? En zo ja: hoe zou dat eruit zien?
Werk ze, deze week, take it easy and keep it light!
Wil jij meer leren over Oplossingsgericht coachen?
Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.
Maandagse maak de wereld mooier mails
Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).
Komt een client bij Steve de Shazer, één van de grondleggers van de oplossingsgerichte benadering.
Laten we de client voor het gemak ‘John’ noemen. John ziet er wat onverzorgd uit en is gestuurd door zijn vrouw. En ergens tijdens de kennismaking kon je deze korte interactie horen:
Steve: ‘Wat doet u zoal overdag?’
John: ‘Dan drink ik bier en luister ik naar muziek.’
Steve: ‘Muziek… Wat voor muziek luister je graag?’
…
Deze korte interactie vat voor mij de hele oplossingsgerichte benadering samen.
Steve had ook kunnen vragen: ‘Hoeveel bier? En waarom drink je overdag bier?’ Maar dat deed hij niet. Hem een beetje kennende koos hij er bewust voor om eerst maar eens de mens achter John beter te leren kennen.
Gaat het gesprek ook nog over bier?
Misschien.
Bijvoorbeeld als John dat zelf als een probleem ziet. Of als zijn vrouw het als een probleem ziet en John inziet dat ze een punt heeft.
Van Steve de Shazer is ook de bekende uitspraak:
‘If the client says he has a problem, he has a problem. If the client says he doesn’t have a problem, he doesn’t have a problem.’
En misschien denk jij nu: ‘Maar wacht even: als het je levensinvulling is om overdag bier te drinken, dan heb je toch per definitie een probleem?’ Tsja, eerlijk gezegd ben ik ook geneigd om zo te denken. Maar dan citeer ik de Shazer nog één keer.
‘Als jij werkelijk denkt dat je weet wat het beste is voor een ander mens, neem dan snel twee aspirientjes en wacht tot het over gaat…’
Ik vermoed dat hij dat zei vanuit het diepe besef dat we nooit kunnen weten wat het beste is voor iemand met een andere leergeschiedenis, een ander gezin van herkomst, een ander lichaam, een andere geest, een andere leefsituatie, andere doelen en waarden…
Je merkt het: ik ben echt een beetje verliefd op de oplossingsgerichte benadering en ik denk dat dat vooral komt door het diepe vertrouwen in de eigen wijsheid en kracht van coachées en door de enorme bescheidenheid van grondleggers Insoo Kim Berg en Steve de Shazer.
Wil jij meer leren over Oplossingsgericht coachen?
Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.
Maandagse maak de wereld mooier mails
Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).