Wat is ACT?

ACT is een wereldwijd snel groeiende therapie- en coachmethode die mensen helpt om een vitaal en vervullend leven op te bouwen. Door ACT toe te passen vergroot je de mentale veerkracht (Acceptance) van je coachee, zodat hij of zij kan stoppen met worstelen. Hierdoor komt er energie vrij die je coachee kan richten op datgene wat echt belangrijk en van waarde voor hem/haar is (Commitment). Ook als er beperkingen zijn zoals: verlies, ziekte, tegenslag of andere moeilijke omstandigheden.

ACT is ontwikkeld door Steven Hayes op basis van modern psychologisch onderzoek en oude boeddhistische wijsheid. Het gedachtegoed wordt treffend samengevat in dit gebed van Franciscus van Assisi:

Geef mij de kalmte om te aanvaarden wat ik niet kan veranderen, de moed om te veranderen wat ik kan veranderen, en de wijsheid om het verschil  te zien.

Acceptatie

ACT gaat er vanuit dat het volkomen normaal is dat je als mens regelmatig lastige gedachten en gevoelens ervaart. Als ACT-coach probeer je die dan ook niet te veranderen of positiever te maken. Je doet iets veel mooiers: je verandert de relatie die iemand heeft tot zijn lastige gevoelens en gedachten. Hierdoor ontstaat een mildere levenshouding (Acceptance) en wordt de cliënt vrijer en veerkrachtiger. Ook komt er energie vrij die iemand nu bewust kan gaan richten op zaken die op dat moment van waarde zijn.

Commitment

Mensen leren zo nieuwe keuzes maken en zich hier duurzaam aan te verbinden (commitment). Persoonlijk waarden onderzoek vormt daarbij een soort kompas dat heel veel richting geeft. Kleine stappen tenslotte zorgen dat iemand ook echt in actie komt en langzaam maar zeker begint te veranderen. Het uiteindelijke doel is dat mensen psychologisch flexibel worden en hierdoor voluit kunnen leven en zijn wie ze willen zijn.

 

, ,

Zijn met pijn: hoe doe je dat?

Zijn met pijn… Als ik mensen coach blijkt dit vaak dé ontbrekende vaardigheid te zijn.

Het lijkt wel alsof we dit als mensheid een beetje vergeten zijn.

Want ga maar na: duizenden jaren lang hebben we als mensheid overleefd zonder pijnstillers, antidepressiva en Netflix. Stel je alleen maar voor hoe een bezoekje aan de tandarts er in de middeleeuwen aan toe ging en je snapt wat ik bedoel.

We zijn omgaan met pijn niet alleen vergeten of verleerd… we zijn zelfs bang geworden voor pijn!

De mens lijdt immers het meest door het lijden dat zij/hij vreest

Overigens kun je ’pijn’ hier ruim opvatten, dus denk niet alleen aan fysieke pijn, maar ook aan emotionele pijn en andere vormen van innerlijk ongemak, zoals: pijnlijke herinneringen, lastige emoties en ongewenste fysieke sensaties.

Hoewel we allemaal verlangen naar een pijnvrij leven is dit weinig realistisch: alles wat waardevol is in een mensenleven kan pijn opleveren of het nu gaat over de liefde, ouderschap, sport, kunst, werk of ondernemerschap.

En hoe banger je bent voor pijn, hoe meer je het leven gaat vermijden en hoe kleiner je leventje wordt. En uiteindelijk is dat juist héél pijnlijk… Zie je de vicieuze cirkel?

Gelukkig geldt dit ook andersom: hoe beter je pijn kunt verdragen hoe vrijer en stoutmoediger je wordt als mens. En hoe beter je dus in staat zult zijn om het leven te leiden waar jij voor kiest.

Zo bezien is het verdragen van pijn dus een soort superpower!

En weet je wat nu het goede nieuws is? ‘Zijn met pijn’ is gewoon een vaardigheid die iedereen met een klein beetje lef en een gezonde nieuwsgierigheid kan leren!

NB: onderstaande kennis is afkomstig van de methode ACT (Acceptatie en Commitment Therapie) en staat gedetailleerd beschreven in ons boek over Coachen met ACT.

Zijn met pijn in vier stappen: Ê.T.R.E.

Als je mij kent, dan weet je hoe gek ik ben op acroniemen. In dit geval kwam ik op: ÊTRE als passend acroniem voor ‘zijn met de pijn’. De vier letters staan voor: erkennen, toelaten, ruimte geven, en verder! Let ook op het dakje op de Ê: dat staat voor het geven van onderdak aan het ongemak, of het welkom heten van gevoelens.

Laten we deze vier stappen eens nader bekijken:

Erkennen. Voordat je een innerlijk ongemak kunt accepteren, zul je het moeten erkennen. Kijk eens of je het gevoel een passende naam kunt geven, zoals: boosheid, verdriet, angst, frustratie, onrust, spanning. Neem hier even de tijd voor. Zeg bijvoorbeeld in stilte tegen jezelf: Dit is verdriet… Of: er is angst…Of simpelweg: ‘Boos’.

Toelaten. Bij deze stap zeg je innerlijk ‘ja’ tegen het gevoel. Het is alsof je het gevoel toestemming geeft om er te zijn. Zeg bijvoorbeeld tegen jezelf: ik vind dit niet fijn, maar ik laat het toe. Of: laat me dit maar voelen, het is er toch al. Of zeg simpelweg ‘ja’.

Ruimte geven. Deze stap is het meest lichamelijk van aard en kan zo lang duren als je wilt of als nodig is. Waar de eerste twee stappen slechts enkele seconden hoeven te duren, kan deze stap – afhankelijk van de ernst en je behoefte – tussen de vijftien seconden en vijftien minuten duren. Nadat je het gevoel hebt toegelaten, geef je het nu ook de ruimte. Dat kan op allerlei manieren:

  • Kijk ernaar als een nieuwsgierige onderzoeker.
  • Adem wat dieper terwijl je het blijft voelen.
  • Wordt zachter in en om het gevoel.
  • Leg er twee liefdevolle, zorgzame handen op.

Eigenlijk zijn dit allemaal manieren om ‘er even bij te blijven’. Je gevoelens willen maar één ding en dat is ‘gevoeld worden. Door jou.

Afhankelijk van de intensiteit en de situatie waarin je bent, kun je kiezen om korter of langer de tijd te nemen voor deze derde stap. Als je bijvoorbeeld docent bent, midden op een schooldag, dan heb je er waarschijnlijk niet veel tijd voor.

En toch kunnen twee minuten hier een groot verschil maken!

Hoe je je volgende klas binnenstapt, welke energie je meebrengt en hoe die klas dat vervolgens aan je terug spiegelt.

En als je het gevoel hebt dat stap drie nog niet klaar is, maar je nu eenmaal dóór moet, dan kun je later op de dag nogmaals tijd en ruimte maken voor de gevoelens van dat (nieuwe) moment. Hetzelfde geldt natuurlijk als je een andere drukke baan hebt.

En verder. Nadat je jezelf zo even ruimte hebt gegeven om te voelen, ga je verder met je dag. De kans is groot dat je nu eerder wijs zult handelen in plaats van automatisch reageren op de trigger die je van streek maakte. Uiteraard kun je je waarden als leidraad nemen. Zo krijg je dus steeds meer grip op je gedrag en plant je steeds vaker zaadjes van toewijding.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

0 Reacties/door
, ,

Provocatief Coachen meets ACT, deel 3

Toen ik net vader was geworden deed mijn vrouw promotieonderzoek en maakte dus hele lange dagen.

Ik had vaderschapsverlof en was doordeweeks twee dagen thuis voor onze pasgeboren dochter.

Daar zat ik dan als onervaren vader, twee lange dagen alléén met een baby.

Ik had zelfs een checklistje

Als de baby huilde had ik voor mezelf een checklistje:

  1. Op tijd gedronken?
  2. Luier nog schoon?
  3. Temperatuur goed?

Drie keer ja? En toch huilen? Papa in paniek!

Ik voelde me ontzettend onhandig en dacht werkelijk dat ik de enige vader ter wereld was met een werkende, ambitieuze vrouw.

Ik had gedachten als: ‘Ik ben hier niet voor gemaakt’. ‘Ik faal als vader’. ‘Mijn leven staat stil’. En voor deze schaam ik me nu diep: ‘Mijn vrouw heeft mij erin geluisd’.

Inmiddels zijn mijn dochter en ik ouder en wijzer

Inmiddels is mijn dochter 16 en ben ook ik iets ouder en wijzer. Ik weet nu dat er heel veel vaders zijn die de zorg voor een baby op zich nemen. En ik weet dat bijna elke jonge ouder zich overweldigd voelt door de verantwoordelijkheid voor zo’n klein, wonderlijk, kwetsbaar schepseltje. En ik weet ook dat veel jonge ouders denken dat hun leven stil staat.

Gedeelde menselijkheid

In ACT wordt dit wijzere perspectief ook wel het besef van ‘gedeelde menselijkheid’ genoemd. In het engels klinkt het nog mooier vind ik: Common humanity. Kristin Neff ziet dit besef van Common humanity zelfs als een belangrijk onderdeel van zelfcompassie, naast mindfulness  en selfkindness.

Het meest persoonlijke is het meest universele

En in het Provocatieve coachen zeggen we: ‘Het meest persoonlijke is het meest universele’. Deze uitspraak is trouwens afkomstig van Carl Rogers, de Humanistisch psycholoog die aan de wieg stond van prachtige methoden als Motiverende gespreksvoering, Verbindende communicatie en ja, ook van Provocatief coachen.

Zelfmedelijden

Ik vermoed dat Rogers doelde op het fenomeen dat veel mensen – als ze het moeilijk hebben en zich een beetje schamen – geneigd zijn om zichzelf te isoleren en zich te wentelen in zelfmedelijden en zelfkritiek. Op dat moment denken ze dat ze de enige persoon op de hele wereld zijn met deze specifieke ervaring en dat niemand ze ooit zal begrijpen.

Maar in werkelijkheid heeft bijna iedereen in dezelfde situatie vergelijkbare gevoelens en gedachten. Zo voelt bijna elke jonge ouder zich redelijk overweldigd, terwijl iedereen die op kraamvisite komt zegt: ‘wel genieten, hoor!’

Een provocatieve coach maakt dankbaar gebruik van dit fenomeen door met humor en overdrijving die innerlijke ervaring te benoemen of zelfs theatraal voor te doen.

Als ik toen provocatief gecoached zou zijn…

Toen ik zo worstelde met mijn ‘jonge vader zijn’ had een provocatieve coach mij gemakkelijk uit kunnen dagen door liefdevol plagend de advocaat van de duivel te spelen. Hij had – met een ondeugende twinkeling in zijn ogen – dingen kunnen zeggen als: ‘Tsja, jij bent hier als stoere man natuurlijk ook helemaal niet voor gemaakt! Kijk maar, je bakt er niks van! Je vrouw heeft je erin geluisd! En sorry dat ik het slechte nieuws moet brengen, maar helaas: je leven is helemaal voorbij. Vanaf nu alleen nog maar poepluiers, huilende baby’s midden in de nacht en nooit, maar dan ook nooit meer uitslapen…’

Ik was vast in de lach geschoten!

We kunnen het niet controleren, maar ik vermoed dat als die denkbeeldige ‘Provocatieve jonge vader-coach’ dit zou hebben gezegd vanuit warm contact met mij, dat ik dan in de lach zou zijn geschoten en zou hebben gedacht: ‘óf deze coach is helderziend óf ik ben gewoon niet de enige die dit doormaakt… Hmmm vermoedelijk het laatste… Oké dus ik ben niet raar… Dit is blijkbaar normaal. De coach zou mij dus geholpen hebben om een besef te krijgen van ‘gedeelde menselijkheid’, iets wat veel mensen als heilzaam en steunend ervaren!

Hoe bedoel je ‘mijn leven is voorbij!’

En waarschijnlijk was ik vervolgens in verzet gekomen en had ik dingen gezegd als: ‘Ho, wacht eens even, zo slecht doe ik het nu ook weer niet! Ja het is nieuw, maar ik wordt er steeds beter in. En bovendien heb ik hier met mijn volle verstand voor gekozen, dus hoe bedoel je mijn vrouw heeft mij hierin geluisd?! En mijn leven voorbij? Wat een onzin, dit is mijn leven!’

En dan had de coach mij dus in no time gehad waar hij of zij me hebben wilde, namelijk midden in mijn kracht!

Wil je meer leren over Provocatief Coachen?

Neem dan een kijkje bij onze training Provocatief Coachen Light. Deze training is een blended traject van drie live dagen + een online training die je vooraf en tijdens het traject kunt volgen. Uniek aan deze training is dat je de werkzame elementen van onze drie evidence-based methoden (Motiverende Gespreksvoering, Oplossingsgericht Coachen en Coachen met ACT) gaat leren inzetten vanuit een houding van Humor, Warmte en Uitdaging.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

0 Reacties/door
, ,

Provocatief coachen meets ACT, deel 2

Weet jij wat er aan de basis ligt van heel veel problemen van coachees?

Ik geef je een hint.

Het is met één woord samen te vatten.

En dat woord begint met een V.

Vermijding.

Of eigenlijk – en dat is de officiële term – experiëntiële vermijding.

Dit komt er op neer dat je bepaalde innerlijke ervaringen wilt voorkomen, zelfs als je daar een flinke prijs voor betaalt.

De volgende drie voorbeelden illustreren dit

A) Iemand die verlegen is vermijdt het ongemak dat hij ervaart in sociale situaties. Het tragische is dat hoe meer hij in zijn schulp kruipt, des te kleiner worden zijn zelfvertrouwen én zijn bewegingsvrijheid.

B) Iemand met uitstelgedrag vermijdt de kans op falen, want zolang je niet in actie komt, kan er ook niets mislukken.

c) Een besluiteloze leidinggevende vermijdt moeilijke beslissingen, zodat zij niet kan worden afgerekend op ‘een verkeerde beslissing’.

In ACT-kringen is iedereen het erover eens dat experiëntiële vermijding voor veel ellende kan zorgen, maar het aardige is dat Frank Farrelly, de grondlegger van de provocatieve therapie dit ook al stelde in zijn boek Provocative Therapy dat hij in 1974 schreef: ‘een van de unieke aspecten van Provocatieve therapie ligt in het gegeven dat de therapeut vanaf het allereerste contact weigert vermijdingsgedrag van de client te accepteren.’

De prijs van vermijding

Een ACT coach zal de coachee bewust maken van ‘de prijs van vermijding’ en onderzoeken of dit werkelijk is hoe de coachee in werk of leven wil staan.

Als hij met wat meer moed wil leven, dan zal zij hem stimuleren om stapje voor stapje het ongemak toe te laten, gesteund door allerlei acceptatievaardigheden. Het goede nieuws is dat ‘actieve acceptatie’ een vaardigheid is die ieder mens kan ontwikkelen.

En nu de provocatieve aanpak

Een Provocatieve coach beoogt in principe hetzelfde, maar de aanpak is nu vanzelfsprekend warm, uitdagend en humorvol, een beetje zoals vrienden die elkaar plagen in de kroeg…

Met een vette knipoog zal de coach overdreven adviseren om het probleemgedrag juist nóg meer te gaan vertonen. Je kunt je vast voorstellen dat de coachee bij het horen van deze ‘adviezen’ op een gezonde manier in verzet komt, bijvoorbeeld zoals hieronder:

A) Coach: ‘Het is juist hééél verstandig dat jij sociale situaties vermijdt, want voor je het weet wordt je uitgelachen of sta je met je mond vol tanden, niet waar? Dat zou je natuurlijk een enorme deuk geven… dat wil toch niemand!

Coachee: ‘Ja, ho eens even! Dat is toch ook geen leven! Zo kom ik natuurlijk nooit een leuke partner tegen!

B) Coach: ‘Tsja, uitstel, uitstel? Je kunt net zo goed zeggen dat jij gewoon heel goed onderzoek doet en dus hééél erg goed beslagen ten ijs komt! Jij bent tenminste niet zo impulsief als al die anderen. Nee hoor, ik denk dat je juist nog méér moet uitstellen!’

Coachee: ‘Ja okéé: onderzoek doen is goed, maar vier uur lang op Facebook dat kun je geen onderzoek meer noemen… Deed ik maar echt onderzoek! Wat ik doe is meer mezelf afleiden met onzin van anderen!’

C) Coach: ‘Tsja, je moet er toch niet aan denken dat jij de verkeerde beslissing neemt! Dat zullen je meerderen én je teamleden je niet in dank afnemen. Nee hoor, dat wikken en wegen van jou is juist heel zorgvuldig. Mensen moeten gewoon wat meer geduld hebben totdat jij uit gewikt en gewogen bent… Niemand heeft meer geduld tegenwoordig, dát is juist het probleem!’

Coachee: ‘Wat een onzin! Het nemen van een verkeerde beslissing is gewoon een soort beroepsrisico… dat hoort er gewoon bij. En trouwens: niet besluiten is óók besluiten, dus dan kan ik maar beter een standpunt innemen, dan weten mensen tenminste waar ik voor sta!’

Verandertaal

Zie je wat een daadkrachtige taal hier ontstaat?

Als je iets weet van motiverende gespreksvoering, dan zul je bovenstaande uitspraken van de coachees herkennen als ‘verandertaal’: uitspraken die pleiten vóór verandering.

Onderzoek laat zien dat dergelijke uitspraken, zeker als ze herhaaldelijk worden gedaan in een ondersteunende omgeving, een goede voorspeller zijn voor daadwerkelijke verandering.

Zie je hoe je een coachee dus vrij snel in de verander-modus kunt krijgen?

Wil je meer leren over Provocatief Coachen?

Neem dan een kijkje bij onze training Provocatief Coachen Light. Deze training is een blended traject van drie live dagen + een online training die je vooraf en tijdens het traject kunt volgen. Uniek aan deze training is dat je de werkzame elementen van onze drie evidence-based methoden (Motiverende Gespreksvoering, Oplossingsgericht Coachen en Coachen met ACT) gaat leren inzetten vanuit een houding van Humor, Warmte en Uitdaging.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

0 Reacties/door
, ,

Provocatief coachen meets ACT, deel 1

Op het eerste oog zijn Provocatief coachen en Acceptance and Commitment Therapy (ACT ) héél verschillende methoden. En toch…  hoe meer ik erover nadenk hoe meer interessante raakvlakken ik ontdek! In dit eerste deel van drie blogs laat ik de verschillen even voor wat ze zijn en vertel ik je over een paar interessante raakvlakken.

Om die zichtbaar te maken moeten we even stilstaan bij de vraag wat een probleem eigenlijk is. Omdenk-goeroe Berthold Gunster heeft hierop een interessante visie: we ervaren een probleem vaak als één ding, iets vervelends dat op zichzelf staat, zoals: hoofdpijn, een lange file, een irritante baas.

Een probleem is altijd twee dingen

Maar in werkelijkheid bestaat een probleem altijd uit twee dingen: de realiteit en onze verwachting dat die realiteit anders is dan ze werkelijk is. Simpel gezegd: een tegenstelling tussen wat-is en wat-zou-moeten-zijn.

’s Nachts wakker liggen in bed is op zichzelf nog geen probleem. Maar als je bang bent dat je daardoor de volgende dag niet kunt presteren en dat wél heel graag wilt, dan kun je dat ervaren als een lastig probleem.

Als een stel 10 jaar samen is en nooit meer seks heeft, dan is dat op zichzelf geen probleem. Pas als één van beide partners wel graag seks wil, dan zal hij of zij dit als een probleem ervaren.

Je baan verliezen is op zichzelf geen probleem. Sommige mensen hopen zelfs dat ze ontslagen worden, liefst met een mooie ‘oprot-premie’. Of zodat ze lekker de hele dag kunnen gaan zitten vissen.  Alleen als iemand de verwachting heeft om zijn baan te behouden, is het werkelijk een probleem.

Alles is vergankelijk

Misschien vind je dit een wat ver gezocht woordenspelletje? Dat snap ik. Eerlijk gezegd kan ik zelf ook situaties bedenken waarbij ik de gebeurtenis op zichzelf meteen als problematisch ervaar. En toch moet ik erkennen dat de verwachting dat die gebeurtenis zich niet zo zal voordoen eigenlijk een ontkenning is van de realiteit. Denk bijvoorbeeld aan het verliezen van een dierbare. Helaas is dit een realiteit waar veel mensen vroeger of later mee te maken krijgen.

Misschien is dat precies de reden dat onder andere in het Boeddhisme en het Stoïcisme het gebruikelijk is om te contempleren op de vergankelijkheid van… nou ja, van alles eigenlijk. En volgens mij is de bedoeling van die wijze, oude filosofen niet dat we dan maar zielig in een hoekje gaan zitten, maar juist dat we het leven ten volle genieten vanuit een diep besef dat alles maar tijdelijk is.

Twee uitwegen uit een probleem

Als we Berthold Gunster’s  definitie van ‘een probleem’ aannemen, dan betekent dit dat er altijd twee mogelijke uitwegen zijn uit een probleem:

  1.  Acceptatie: soms kunnen we de realiteit niet veranderen, zoals bij het verlies van een dierbare, een droom of een lichaamsfunctie.

2. Commitment: soms kunnen we de realiteit wel veranderen, zodat deze niet meer problematisch is. Garanties zijn er niet, maar we kunnen dingen doen om onze kans te vergroten op een goede nachtrust, intimiteit in onze relatie of een leuke, nieuwe baan. Natuurlijk is hier wel de nodige inzet voor nodig, oftewel:

Het moge helder zijn dat dit geen simpele stappen zijn, maar eerder complexe processen. Gelukkig is een mens tot beide in staat en bovendien zijn deze processen gewoon te leren. En dat is precies wat een ACT-coach of therapeut doet.

Soms is er acceptatie én commitment nodig

Soms is er een mix nodig van acceptatie én commitment. Stel dat je als ouder te maken hebt met een kind met een beperking, dan zul je jarenlang moeten zoeken naar de juiste balans tussen acceptatie en commitment. Omdat ook een beperkt kind zich ontwikkelt weet je immers nooit precies wat je kunt verwachten en wat je dus moet accepteren. Tegelijk zul je je levenslang moeten committeren aan ‘een zo goed mogelijke ouder zijn’ voor dit kind.

Het is precies zoals het mooie gebed van Niebuhr zegt: “Geef mij de kalmte om te aanvaarden wat ik niet kan veranderen, de moed om te veranderen wat ik kan veranderen, en de wijsheid om het verschil hiertussen te zien.”

En dan nu de provocatieve benadering

Hoe kijkt een provocatieve coach hier nu tegen aan? Welnu, ook deze is uit op acceptatie, commitment of een mix van beide. De manier waarop hij of zij dat doet is echter vrij onorthodox: hij accepteert het probleem niet zomaar als probleem. Daar moet een coachee echt moeite voor doen. Vaak zal de provocatieve coach – vanuit goed contact en met een liefdevol plagende intentie – dingen zeggen als:

‘Okee, je ligt soms wakker ’s nachts… Nou en? Dan heb je tijd om al je zonden te overdenken, dus wat is nu eigenlijk het probleem?’

‘Dus je hebt al jaren geen seks meer… Nou en? Mensen kunnen heel goed zonder seks, dus wat is het probleem? Dat voorkomt juist een hoop gedoe!’

‘Je bent dus 58 en je hebt geen werk meer… Dus eigenlijk ben je met vervroegd pensioen. Heerlijk toch? Ik zie het probleem niet’.

Nu zijn er twee mogelijkheden:

  1. De coachee gaat zich verzetten tegen de coach en begint te vertellen dat het probleem wel degelijk een groot probleem voor is en toch echt moet veranderen. Zie hier het ontstaan van een zeker commitment.
  2. De coachee neemt het perspectief van de coach over en begint dus langzaam maar zeker het probleem te accepteren. Zie hier het ontstaan van acceptatie.

Het klinkt misschien wat vreemd, maar voor de provocatieve coach zijn beide uitkomsten even oké. Als de coachee het probleem werkelijk accepteert, dan kan eventueel een volgend ‘probleem’ worden aangepakt of het traject worden beëindigd. En als de coachee de situatie wil veranderen, dan kun je hem of haar uiteraard verder coachen tot dit doel bereikt is.

Wil je meer leren over Provocatief Coachen?

Neem dan een kijkje bij onze training Provocatief Coachen Light. Deze training is een blended traject van drie live dagen + een online training die je vooraf en tijdens het traject kunt volgen. Uniek aan deze training is dat je de werkzame elementen van onze drie evidence-based methoden (Motiverende Gespreksvoering, Oplossingsgericht Coachen en Coachen met ACT) gaat leren inzetten vanuit een houding van Humor, Warmte en Uitdaging.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

0 Reacties/door
, , ,

Coach jij intuïtief of effectief?

Ok, ik geef toe dat het een beetje gemeen is om er een of-of keuze van te maken.

Want ja, ik geloof best dat intuïtief en effectief heel goed samen kunnen gaan.

Maar ik wil je graag even aan het denken zetten.

Met regelmaat hoor ik mensen zeggen: ‘ik coach eigenlijk meer intuïtief…’

Als jij dit ook weleens zegt, wat bedoel je dan eigenlijk?

Bedoel je dat je heel sensitief bent?
Bedoel je dat je door ervaring goed bent geworden in patroonherkenning?
Bedoel je dat je een beetje helderziend bent?

Dit kan allemaal waar zijn, maar het kan ook iets anders betekenen.

Bijvoorbeeld:
– Ik heb geen zin om me te verdiepen in evidence-based coachmethoden
– Want ik weet niet of ik dat wel kan
– Zo lang ik zeg dat ik intuïtief coach kan niemand daar wat van vinden
– En zo blijf ik lekker onaantastbaar

Heel intuïtief de verkeerde dingen doen

Helaas weet ik ook uit ervaring dat veel mensen intuïtief precies de verkeerde dingen doen. En eerlijk gezegd heb ik al die dingen óók ooit gedaan, omdat ik toen niet beter wist.

Denk aan:
1. Je coachee proberen te overtuigen als je hem wilt motiveren. Met vaak weerstand of ‘ja-zeggen-nee-doen’ tot gevolg.
2. Gaan ‘graven in het verleden’ als je je coachee in het hier en nu wilt bekrachtigen. Met het risico dat het geloof-in-eigen kunnen eerder afneemt dan toe.
3. Tegen je coachee zeggen dat zij positiever moet denken als je wilt dat ze minder door haar negatieve gedachten wordt belemmerd. Met als gevolg dat je iemand een extra faalervaring geeft. Want ons brein is helemaal niet gemaakt om ‘positief te denken’.

Deze dingen zijn niet slechts ineffectief, ze werken vaak zelfs contra-productief. Je helpt je coachee dus verder van huis.

Als jij dit herkent, wees dan gerust: ik zeg dit niet om je te plagen of je te veroordelen. Ik wil je eigenlijk alleen maar bemoedigen.

Evidence-based leren coachen is niet zo moeilijk als het klinkt

Ik geloof namelijk dat iedereen met een HBO of WO opleiding en een beetje empathisch vermogen evidence-based kan leren coachen.

In de drie bovengenoemde voorbeelden zijn er eenvoudige doch krachtige alternatieven te vinden in onze evidence-based methoden:

Ad 1: Motiverende gespreksvoering een uitstekend alternatief voor ‘overtuigen’, namelijk verandertaal ontlokken en versterken.
Ad 2: hier heeft Oplossingsgericht coachen een heel mooie visie op. Ontwikkel liever een co-creatierelatie, ontlok een stip aan de horizon en kijk samen door een roze microscoop.
Ad 3: als je graag het Positieve denken propageert, verdiep je dan eens in Coachen met ACT. In plaats van de inhoud van je denken te veranderen, kun je namelijk veel beter je relatie ermee veranderen.

Deze methoden zijn niet zomaar tot stand gekomen. Het is in alle drie de gevallen een combinatie geweest van grootschalig wetenschappelijk onderzoek, ontelbare uren praktijkervaring en voortdurende uitwisseling van hele communities van beoefenaars, gedurende minimaal dertig jaar.

Een nieuwe wereld die voor je opengaat

Ik beloof je dat er een nieuwe wereld voor je open gaat als je je in één of meer van deze methoden gaat verdiepen. Je gaat nuttige kennis en nieuwe inzichten opdoen over effectieve gespreksvoering, over verandering in het algemeen en over de werking van de menselijke geest.

Inzichten waarmee je met minder energie méér zult bereiken met méér plezier. Inzichten die zowel je professionele als je persoonlijke ontwikkeling een boost geven.
En als je dáár vervolgens je intuïtie aan gaat toevoegen… Ja, dan kun je werkelijk van grote betekenis zijn voor mensen die het zwaar hebben en op de een of andere manier lijden aan het leven…
Vergelijk het met improviseren in de muziek: pas als je lang genoeg je toonladders, je klassiekers en je solfège hebt geoefend kun je werkelijk gaan improviseren.

Wil jij meer leren over Motiverende gespreksvoering?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Oplossingsgericht coachen?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

1 Reactie/door
,

Coachen met ACT simpel uitgelegd

Wat is ACT eigenlijk?

ACT staat voor Acceptance and Commitment Therapy en is een wereldwijd snel groeiende therapie- en coachmethode die mensen helpt om een vitaal en vervullend leven op te bouwen. Door ACT toe te passen vergroot je de mentale veerkracht (Acceptance) van je coachee, zodat hij of zij kan stoppen met worstelen. Hierdoor komt er energie vrij die je coachee kan richten op datgene wat echt belangrijk en van waarde is (Commitment). En dit kan ook als er beperkingen zijn zoals: verlies, ziekte, tegenslag of andere moeilijke omstandigheden.

ACT is ontwikkeld door Steven Hayes op basis van modern psychologisch onderzoek en oude boeddhistische wijsheid. Het gedachtegoed wordt treffend samengevat in dit gebed:

“Geef mij de kalmte om te aanvaarden wat ik niet kan veranderen, de moed om te veranderen wat ik kan veranderen, en de wijsheid om het verschil hiertussen te zien.”

Franciscus van Assisi

Hoe werkt ACT?

ACT gaat er vanuit dat het volkomen normaal is dat je als mens regelmatig lastige gedachten en gevoelens ervaart. Als ACT-coach probeer je die dan ook niet te veranderen of positiever te maken. Je doet iets veel mooiers: je verandert de relatie die iemand heeft tot zijn lastige gevoelens en gedachten. Hierdoor ontstaat een mildere levenshouding (Acceptance) en wordt de cliënt vrijer en veerkrachtiger. Ook komt er energie vrij die iemand nu bewust kan gaan richten op zaken die op dat moment van waarde zijn. Mensen leren zo nieuwe keuzes maken en zich hier duurzaam aan te verbinden (commitment). Persoonlijk waarden onderzoek vormt daarbij een soort kompas dat heel veel richting geeft. Kleine stappen tenslotte zorgen dat iemand ook echt in actie komt en langzaam maar zeker begint te veranderen. Het uiteindelijke doel is dat mensen psychologisch flexibel worden en hierdoor voluit kunnen leven en zijn wie ze willen zijn.

De ACT Matrix

Een heel toegankelijk model om ACT zelf te ervaren of aan iemand uit te leggen is de ACT Matrix. Hieronder vind je een simpele uitleg van mij op YouTube. Als je wilt kun je meteen meedoen. Pak in dat geval vast even een A4tje en een pen of potlood.

Hoe mensen vastlopen

Veel mensen die vastlopen in hun werk of leven doen één of meer van de dingen die je hiernaast ziet. In normaal Nederlands:

  1. Ze piekeren zich suf
  2. Ze hebben niet helder wat er werkelijk toe doet
  3. Ze handelen niet effectief
  4. Ze zitten vast in een star zelfbeeld
  5. Ze geloven dat wat ze denken ‘waar’ is
  6. Ze vermijden ongemak

Je kunt je vast voorstellen dat dit bepaald geen succesrecept is voor een rijk en betekenisvol leven. Tegelijkertijd hebben we hier allemaal in meerdere of mindere mate last van, check maar eens voor je zelf welke processen je herkent. Om deze reden werkt een ACT-coach altijd vanuit radicale gelijkwaardigheid.  In een metafoor: we zijn beiden de berg van ons leven aan het beklimmen. Het enige verschil is dat wij vanaf onze berg de berg van de coachee goed kunnen overzien en zo de coachee veilig naar hogere bieden kunnen gidsen.

Hoe mensen loskomen en een waardevol leven opbouwen

Als ACT-coach leer je ‘dansen rond de Hexaflex’. Dit is het centrale model binnen ACT: 6 processen (ik noem ze vaardigheden) waar je je coachees in traint. Het hoofddoel is dat hun psychologische flexibiliteit toeneemt, zodat ze vrij worden om te gaan doen wat ze moeten doen om te zijn wie ze willen zijn en ondertussen ruimte te maken voor ongemak en pijn. Immers, als het leven van hun dromen makkelijk was, dan hadden ze al lang stappen genomen om daar te komen. Het mooie is dat als je ACT gaat leren voor het coachen van anderen, je hier ook voor zelf van profiteert! Veel cursisten vertellen ons dat ze vrijer, levenslustiger, moediger en pro-actiever zijn geworden.

De zes ACT vaardigheden

Dit zijn de zes vaardigheden waar je als ACT coach je coachees in traint:

  1. Wakker aanwezig zijn in het hier en nu (Mindfulness)
  2. Weten wat ertoe doet voor jou en je dierbaren (waardenonderzoek)
  3. Toegewijd handelen (gebaseerd op je waarden)
  4. Vriendelijk omgaan met jezelf (zelfcompassie)
  5. Je gedachten loslaten (defusie)
  6. Je gevoelens ruimte geven (expansie)

Toegegeven: deze vaardigheden vragen een beetje oefening, maar ze zijn goed te leren! En het mooie is: na afloop van het coachtraject vergeet je coachee ze nooit meer. En mocht je het als ACT-coach ook even niet weten, dan kun je altijd hardop de Hexaflex op jezelf toepassen, waardoor je op een menselijke manier ACT voor leeft!

Wat kun je met ACT?

Hoewel ACT van oorsprong een therapievorm is wordt het wereldwijd steeds vaker in Coaching ingezet. Er wordt zelfs voorspeld dat ACT de potentie heeft om de effectiviteit van coaching te optimaliseren (Bron: Richard Blonna).

Dat is geen loze claim omdat ACT inwerkt op hele basale menselijke processen, die de persoonlijke effectiviteit vaak in de weg staan. Hierbij kun je denken aan: vermijding, piekeren, richtingloosheid, ineffectief gedrag en gebrek aan ‘presence’. Omdat ACT er rekening mee houdt dat niet alles maakbaar is in het leven kun je ook mensen coachen die niet verder komen met de gebruikelijke coachmethodes.

Met ACT kun je onder andere mensen coachen die kampen met uitdagingen, zoals:

  • Stress
  • Perfectionisme
  • Omgaan met een crisis (zoals Corona)
  • Oververmoeidheid
  • overmatig piekeren
  • ‘niet uit de verf komen’
  • Lastige gewoontes, zoals: snel boos worden, nagelbijten, koopverslaving, etc.
  • Pijnklachten
  • Beperkte fysieke mogelijkheden.
  • Sterke gevoelens van eenzaamheid, angst, somberheid of onzekerheid.
  • Het moeten functioneren onder hoge stress, zoals bij topsporters, ondernemers en executives.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

0 Reacties/door
, ,

Beoefen (zelf)compassie, juist nu

Vind je ook dat deze wereld wel wat meer compassie kan gebruiken?

Maar ja waar halen we die compassie vandaan?

Is er een blik dat we open kunnen trekken?

Is er een pil voor?

Nee dat niet, maar ik heb wel goed nieuws voor je.

Zowel oude wijsheid als modern onderzoek stellen dat compassie iets is dat je kunt oefenen.

En gek genoeg begint dat bij zelfcompassie. Want hoe meer daarvan je aan jezelf kunt geven, hoe meer je vervolgens aan anderen te geven hebt. Als je eerst je eigen kopje vult, dan gaat-ie daarna overstromen…

Veelgehoorde misvattingen over zelfcompassie

Sommige mensen denken dat je lui, soft of egoïstisch wordt van het je bezig houden met zelfcompassie, maar onderzoek laat juist het tegendeel zien zo stelt Kristin Neff in het Werkboek Mindful zelfcompassie. De motivatie om gezond te leven neemt juist toe. Daar komt bij dat motivatie vanuit zelfcompassie voortkomt uit liefde, terwijl motivatie vanuit zelfkritiek eerder voortkomt uit angst. Maak zelf je keuze maar. Ook weten we dat veteranen die hoog scoren op zelfcompassie minder kans lopen om PTSS te ontwikkelen. En tenslotte zijn mensen die zelfcompassie ontwikkelen juist beter in staat om compassievol aanwezig te zijn bij het lijden van anderen.

Voordelen van zelfcompassie

Naast bovengenoemde voordelen weten we dat zelfcompassie leidt tot een vermindering van depressie, angst, schaamte en stress. En dat het bijdraagt aan een toename van: geluk, tevredenheid, zelfvertrouwen, lichamelijke gezondheid en veerkracht. Waar kan ik me inschrijven?

Maar hoe doe je dat: zelfcompassie beoefenen?

Volgens Kristin Neff valt zelfcompassie uiteen in drie elementen:

1.     Vriendelijk zijn voor jezelf: behandel je zelf als een goede vriend(in). Oefen positieve zelfspraak. Verzorg je lichaam met aandacht. Vergeef jezelf voor fouten en leer ervan. Neem tijd om te ontspannen en reflecteren. Schrijf iets constructiefs in een dagboek of lucht je hart.

2.     Gedeelde menselijkheid: besef dat we allemaal in het zelfde schuitje zitten, dat wordt nu duidelijker dan ooit. Dit hoort ook bij mens zijn op deze planeet. Sterker nog: het is van alle tijden. Wij mensen hebben bovendien veel meer gemeenschappelijk dan dat we van elkaar verschillen. We willen allemaal gezond, veilig, gelukkig, geliefd en van betekenis zijn. We willen allemaal onze dierbaren beschermen. We vinden Corona allemaal spannend. Dus doe iets aardigs voor een ander, daar wordt je zelf ook blij van. Laat je inspireren door de talloze positieve initiatieven die nu overal op ploppen.

3.     Mindfulness: Oefen jezelf in een milde, open aandacht; ben aanwezig voor jezelf en /of je dierbaren, blijf zoveel mogelijk met je aandacht in het hier en nu, vergeef jezelf als dat weer even niet lukt en begin opnieuw, geniet van kleine dingen, tel je zegeningen en het moeilijkste van alles: erken je emoties: benoem ze of laat ze bewust toe in je lichaam, zodat ze kunnen komen en ook weer gaan. Herhaal eventueel de woorden: ‘Dit is moeilijk’, ‘Je hebt het nu even zwaar, lieverd’, ‘En ook dit gaat voorbij’.

Als ik het zelf even zwaar heb, dan doorloop ik vaak deze drie stappen en na afloop voel ik me altijd wat lichter.

Kristin legt het beter uit

Hier zie je hoe Kristin Neff herself het veel beter uitlegt dan ik:

 

Meer leren over zelfcompassie?

En dit verrijkende gedachtegoed een centrale plek geven in je werk en leven?

Samen met Eveline Brandt geef ik een driedaagse training Zelfcompassie voor coachende professionals… Iets voor jou?

En mocht dat nu niet lukken, wellicht heb je dan plezier van onze gratis cursus Positieve psychologie.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

0 Reacties/door
,

Superhero Therapy? Lees dit als je met jongeren werkt!

Onlangs was ik 5 dagen in Dublin voor het wereld ACT-congres, samen met collega Jaantje Thiadens. Alle grote ACT-namen waren aanwezig en tjonge, wat hebben wij een boel inspiratie opgedaan! Hieronder deel ik één van de hoogtepunten met je. Als je liever wilt kijken & luisteren, klik dan op het YouTube filmpje hieronder.

Janina was 3 toen bij haar in de buurt de Chernobyl-ramp plaatsvond

Ik werd enorm geraakt door het verhaal en de workshop van Janina Scarlet. Zij was drie jaar oud toen bij haar in de buurt de kernramp van Tsjernobyl plaatsvond. Haar familie wist dat dit gebeurd was, maar besefte onvoldoende dat het drinkwater en lokale voedsel besmet was met radioactief materiaal. Dit had enorme impact op haar. Haar immuun-systeem kelderde en zij werd extreem gevoelig voor wisselingen in het weer. Zij kreeg heftige migraine aanvallen en zelfs beroertes. Een griepje betekende een week alleen in het ziekenhuis. Uiteindelijk bracht zij een groot deel van haar jeugd in ziekenhuizen door.

Geef jij soms licht in het donker?

Alsof dat niet genoeg was, kregen zij en haar familie te maken met extreme vooroordelen, waardoor het gezin genoodzaakt was te vluchten naar de VS. Het pesten hield echter niet op. Op de middelbare school werd zij door kinderen behandeld alsof ze besmettelijk was en vroegen kinderen haar of ze soms ‘licht gaf in het donker’. Ze voelde zich een freak en wilde op veel dagen het liefste maar dood zijn.

Toen ontdekte zij de X-men…

Op zeker moment raakte zij in de ban van superhelden. Vooral de serie X-men sprak haar aan, omdat de helden van deze serie mutanten zijn, die – net als zij – door radio-activiteit zijn aangetast. Vooral de superheldin ‘Storm’ fascineerde haar. Waarom? Omdat zij het weer kan controleren – precies wat Janina altijd andersom meemaakte, want het weer controleerde juist haar… Zij haalde enorm veel steun uit deze fantasie-wereld. Later studeerde zij af als psychologe en raakte zij bovenmatig geïnteresseerd in de kracht van fantasie, identificatie en voorbeeldfiguren in het therapeutische proces. Na heel veel onderzoek en praktijk-ervaringen ontwikkelde zij een bijzondere variant van ACT, genaamd Superhero Therapy. Hiermee hielp ze al met veel succes jongeren én volwassenen met depressie, angststoornissen en PTSD. Ze schreef verschillende publicaties en stond al op vele podia als spreker. In haar boek ‘Superhero Therapy’ (een soort zelfhulpboek voor jongeren in de vorm van een superhelden comic) maakt ze de ACT-vaardigheden heel toegankelijk en aantrekkelijk. Mindfulness noemt ze ‘Training the Hero’s mind’, defusie is ‘breaking the spell’ en bereidheid noemt ze: ‘The ultimate weapon – the sword of Willingness’.

‘Met jou ga ik dus echt niet praten!’

Een prachtige illustratie hoe deze therapie werkt is de volgende casus: een Keniaanse therapeut volgde bij haar een training. Het sprak hem aan, maar hij vroeg zich tevens af of hij wel op deze manier kon werken, want hij kende helemaal geen superhelden. Janina stelde hem gerust: ‘je hoeft alleen maar nieuwsgierig te zijn naar de superhelden van de jongere waarmee je werkt. Kort daarna sprak hij een beschadigd meisje van 15 met een heel verleden van pleeggezinnen dat na twee seconden al zei: ‘Met jou ga ik dus echt niet praten!’ Hij liet zich niet uit het veld slaan en zei: ‘Ok, geef me één kans… Als ik het je echt niet bevalt, zal ik je niet meer lastig vallen’. Het meisje ging schoorvoetend akkoord en de eerste vraag die hij stelde was: ‘Ik wil je graag wat beter leren kennen… Is er misschien een serie die je graag kijkt met daarin een of andere superheld? Het meisje – lichtelijk verbaasd over deze vraag – antwoordde: ‘Ja, ik vind Ant-man wel cool, hoezo?’ De therapeut: Ok, Ant-man… ik ken hem niet, vertel eens wat meer over hem? Het meisje: ‘Ant-man kan krimpen tot de grootte van een mier…’ De therapeut:  ‘en waarom vind je dat mooi?’ Het meisje: ‘Er zijn heel veel situaties waarin ik dat soms ook wel zou willen’. Een lang verhaal kort: het werd een mooi gesprek dat uitmondde in een nuttig therapeutisch traject.

Wat ik zo mooi vind aan Superhero Therapy

Wat ik zo mooi vind is dat deze benadering de kracht van de fantasie optimaal benut. Het praten over superhelden biedt eigenlijk een metafoor die gemakkelijk op maat te maken is en die de harde dagelijkse realiteit hanteerbaar maakt. Ondertussen wordt de jongere subtiel in de rol van superheld geplaatst. Het kan zo maar gebeuren dat een jongere als ‘slachtoffer’ aan de coaching / therapie begint en er als superheld weer uit komt. Het verbindt voor mijn gevoel ook de kracht van de wondervraag uit het Oplossingsgerichte werken met de rijke toolbox-for-life, genaamd ACT.

Superheld-vragen die je kunt stellen

Ik ben zeker geen expert op dit vlak, maar met wat ik weet van ACT en coaching i.h.a. kan ik me voorstellen dat je dit soort open vragen kunt stellen aan een jongere die daar voor open staat:

  • Naar welke serie / films kijk je graag?
  • Wie vind jij een coole superheld?
  • Op welke superheld zou je wat meer willen lijken? Waarom?
  • Wat zou [superheld x] doen in de situatie waarin jij nu zit?
  • Wat haal je hieruit voor jezelf?
  • Wat zou jij kunnen doen?
  • Wat is eigenlijk jouw ‘origin-story’?
  • Wat heb je hiervan geleerd?
  • Welke super-powers moest jij ontwikkelen om deze lastige situatie / periode goed door te komen?
  • Welke super-powers zou je (nog verder) willen ontwikkelen?
  • Als coach / therapeut is het mijn taak om jongeren zoals jij wat extra super-powers mee te geven… Wil je weten welke ik zoal in de aanbieding heb?
  • Elke superheld heeft ook een zwakte, zoals ‘Kryptonite’ bij superman. Dat maakt hem niet minder als superheld, maar het is wel belangrijk dat hij deze zwakte kent. Hoe zit dat bij jou?
  • Hoe kun je hier zo mee omgaan dat je er minder / geen last van hebt?
  • Elke superheld heeft ook een soort missie. Wat denk je dat jouw missie is?
  • Wat is er voor nodig om je missie te volbrengen?
  • Wat kan een eerste, kleine stap zijn?
  • Van welke superheld zou ik iets kunnen leren denk jij?
  • Welke superpower zou mij tot een betere therapeut / coach maken?
  • Hoe kan ik voor jou een goede mentor zijn en je helpen om je missie te volbrengen?

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

1 Reactie/door
,

ACT id praktijk: met de kids naar het klimbos

Onlangs ging ik met mijn beide kinderen (toen 11 en 14) een middagje klimmen in het klimbos. Je weet wel, dat is zo’n route door de bomen met allerlei hindernissen op 5 – 10 meter hoogte. Nu moet je even weten dat ik nogal last heb van hoogtevrees. Gelukkig was ik helemaal safe, zo dacht ik. Ik had mijn camera bij en zou – veilig vanaf de grond – allerlei mooie foto’s maken van mijn klimmende kinderen. Zij liever dan ik, dacht ik nog…

Maar toen kwam het: mijn zoon wilde per se ‘de route voor 12 en ouder’ klimmen. Aangezien hij toen 11 was, was er maar één manier om hem de uitdaging te geven waar hij naar verlangde: ik moest mee omhoog, want dan mocht het wel…

Daar stond ik dan met mijn dilemma…

Óf ik blijf veilig op de grond en ben een sukkel van een vader.

Óf ik kijk mijn angst recht in de ogen, ga flink buiten mijn comfort-zone en ben – als ik het overleef – de vader die ik graag wil zijn.

Dat is namelijk een vader die moed toont en die zichzelf en zijn kinderen een gezonde uitdaging gunt.
Met het eerste kon ik niet leven, dus er zat niks anders op: met knikkende knieën de ladder op. Ik herinner me dat ik – een maal hoog boven de grond – aan ACT moest denken. Ik zei dingen tegen mezelf als: ‘Voel de angst en doe wat je moet doen. Focus op je volgende stap. Blijf ademen en bewegen.’ En het werkte. Ik legde de route zonder kleerscheuren af, klom weer naar beneden en stond opgelucht een beetje bij te komen.

Maar mijn zoon was net warm gedraaid…

Nu moest en zou hij route twee natuurlijk ook doen en die was een stuk hoger en uitdagender. Ik dacht: ‘als route één lukt, dan lukt route twee ook’. Wij weer naar boven en inderdaad: dit was nog een stuk uitdagender. Tijgeren door een net. Van touw naar touw. Over wiebelende plankjes. En toen liep zelfs mijn zoon tegen zijn grenzen aan. Hij hing midden tussen twee bomen, was net iets te kort en kon niet verder en niet terug. En ik kon hem ook niet helpen, want je mocht niet samen op één hindernis. Dit was kennelijk het moment waar die lange ladders voor bedoeld waren die ik had zien liggen. Ik riep om hulp en in no time kwam een stoere dame met een ladder van 10 meter naar ons toe om mijn zoon veilig naar beneden te helpen. En ik stond er met bibberende knieën naast. Toen vroeg ze: ‘En wat doet u, meneer? Klimt u door of gaat u mee met uw zoon?’ En ik zei stoer: ‘Tsja, ik laat mijn zoon natuurlijk niet in de steek…’ En wederom daalde ik opgelucht weer af…

Wat heeft dit nu met ACT te maken?

Wel dit is precies waar Acceptance and Commitment Therapy (ACT) over gaat: jezelf of je coachees helpen om enerzijds helder te krijgen: Wat voor persoon wil ik zijn? Wat voor man, vrouw, partner, ouder, vriend(in), werknemer, ondernemer? Wat zijn mijn kernwaarden in een bepaalde context? En hoe breng ik die stap voor stap in de praktijk? Dit is de commitment-kant.

En tsja, als dit gemakkelijk was, dan had jijzelf (of je coachee) het al lang gedaan. Dan was je al veel eerder:
• alleen op reis gegaan
• op die leuke man of vrouw afgestapt
• op dat podium gaan staan
• die gave, dure cursus gaan doen
• voor jezelf begonnen als zelfstandig coach

Maar helaas is het niet gemakkelijk. Het is spannend. Het kan tegen vallen. Je kunt falen. Of zelfs worden afgewezen. En hier komt de acceptance-kant om de hoek kijken. Het goede nieuws is: acceptatie is een vaardigheid die we gewoon kunnen leren. En er – al doende – steeds beter in worden. Zodat je je comfort-zone steeds meer kunt oprekken en gaan doen waar je (misschien al veel te lang) van droomt.

Onze gevoelens willen gevoeld worden

Want dat wat we moeten accepteren is vaak niks méér dan lastige gedachten en moeilijke gevoelens. Onze neiging is vaak om die gedachten en gevoelens te vermijden en dan toch maar niet alleen op reis te gaan. Maar in plaats van te vermijden kun je jezelf er ook naar toe wenden. Er nieuwsgierig naar worden en ze onderzoeken. Er ruimte voor maken. Ze voelen. Dit lijkt contra-intuïtief, ik weet het. Maar het werkt – zo blijkt niet alleen uit onderzoek, maar ook uit de levens van duizenden mensen. Gewone mensen met angst- en depressieve klachten en mensen die op zeer hoog niveau functioneren zoals topsporters en CEO’s.

En misschien ken je de RET, die zegt: je niet-helpende en irrationele gedachten moet je opsporen, uitdagen en vervangen door helpende gedachten. Dit kan, maar het is veel werk als je bedenkt dat wij zo’n 40.000 gedachten per dag hebben waarvan ruim twee derde niet-helpend is…

ACT zegt iets veel simpelers

ACT zegt: je hoeft niet de inhoud van je gedachten te veranderen, maar alleen je relatie ermee. Dit proces heet defusie en is niet alleen leuker, maar werkt ook veel sneller. Waar de RET nog zegt: je hebt verkeerde gedachten, zegt ACT: je hebt hele normale gedachten – die hebben we allemaal. Het is gewoon ons brein die ons helpt te overleven en ons voortdurend waarschuwt voor gevaar.

Een meerwaarde van ACT vind ik ook dat emoties en fysieke sensaties óók worden meegenomen. Mensen leren bij ACT op een fysieke manier zich ontspannen en ruimte maken terwijl zij lastige emoties ervaren. Door het verzet op te geven wordt ‘vuile pijn’ (de pijn plus je verzet) weer gewoon ‘schone pijn’ en die kunnen we vaak goed verdragen. Omdat ACT ondersteund wordt door het gedachtegoed rondom mindfulness wordt zij tot de derde generatie gedragstherapieën gerekend.

Tenslotte is misschien leuk om te weten dat ACT – ook al heet het een therapie te zijn – wereldwijd steeds meer in coaching wordt ingezet. Dit is goed te verklaren als je bedenkt dat ACT eigenlijk meer een moderne vaardigheidstraining is dan een traditionele therapie-vorm.

Wil je meer weten over ACT, download dan hier gratis het Ebook ‘Coachen met ACT in het kort’

Of luister naar deze Podcast waar ik wordt geïnterviewd door Hugo Bakker.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

0 Reacties/door
, , ,

10 supervragen!

Wat is de mooiste, meest helpende vraag die jij ooit hebt ontvangen?

En: wat was daarop jouw antwoord?

Er is geen krachtiger gereedschap voor een coachende professional dan een goede vraag gevolgd door een aandachtige stilte…

Omdat ik zo gefascineerd ben door de kracht van vragen ben ik ze gaan verzamelen. Hieronder vind je 10 supervragen die gegarandeerd het gesprek een productieve wending geven, mits je ze op het juiste moment stelt. Ze hebben met elkaar gemeen dat ze open zijn en tegelijkertijd de verantwoordelijkheid neerleggen waar-ie hoort: bij de coachee. Het mooie daarvan is dat ook de kracht, wijsheid en eventuele oplossingen komen te liggen waar ze horen: wederom bij de coachee.

De vragen zijn natuurlijk afkomstig uit de drie methodes waarin wij training geven: Motiverende gespreksvoering, Oplossingsgericht Coachen en ACT.

Omdat vragen niet op zich zelf staan geef ik per vraag een klein stukje context waarin die vraag het meest passend is. Hier komen ze:

1. Een vraag die metéén aan het begin van het gesprek de coachee aan het denken zet is de volgende: “Hoe kunnen we zorgen dat dit voor jou een nuttig gesprek wordt?”

2. Als iemand klaagt over anderen of de verantwoordelijkheid afschuift en je de invloed van je coachee bespreekbaar wilt maken: “Dat lijkt me lastig… En hoe vormt dit een probleem voor jou?”

3. Als de coachee zich gedwongen voelt om deel te nemen aan jouw begeleiding:
“Het is vast heel naar om verplicht te worden tot een gesprek. Wat is de reden dat je toch bent gekomen?”

4. Als iemand last heeft van vooroordelen: “Hoe kun je bereiken dat mensen je anders gaan zien?”

5. Als iemand last heeft van een ongezonde of zelfs destructieve gewoonte: “Stel je zou niks veranderen en je gaat / leeft op dezelfde manier verder… Wat gebeurt er dan met je?”

6. Als je iemand’s persoonlijke waarden wilt verhelderen: “Stel je staat bij Petrus aan de hemelpoort en hij vraagt wat voor iemand je bent geweest. Wat wil je dan kunnen zeggen?”

7. Als je iemand wilt uitdagen, maar niet te veel en niet te weinig: “Met welke volgende stap zou jij jezelf kunnen uitdagen?”

8. Als iemand door (faal)angst niet uit de verf komt: “Als jij de goedkeuring van de hele wereld had en het kon niet mislukken… wat zou je dan gaan doen?”

9. Als je iemand vaker ziet en niet weet hoe je moet beginnen: “Welke vraag zou je vandaag willen beantwoorden?”

10. Als je aan het eind van het gesprek commitment wilt ontlokken: “Wat wil je met jezelf afspreken hierover?”

Welke vraag vond jij het meest nuttig? Of: welke krachtgerichte vragen stel jij zelf graag?

Wil jij meer leren over Motiverende gespreksvoering?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Oplossingsgericht coachen?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

11 Reacties/door