Je veerkracht is groter dan je denkt!

Resilience
Laten we wel wezen: de meeste mensen hebben in hun leven wel een of meerdere zware periodes meegemaakt waarvan ze –terugkijkend – kunnen zeggen dat ze er als mens door gegroeid zijn. Ziekte, verlies, scheiding, trauma, verraad, teleurstelling; we krijgen allemaal onze portie. En toch… hoe zwaar en uitzichtloos het op het moment zelf ook was, achteraf zeggen mensen vaak dat ze het niet hadden willen missen. Op de een of andere manier kan zo’n periode louterend werken: prioriteiten worden weer helder; er ontstaat nieuwe betekenis; oude dromen worden vervangen door nieuwe; hoogmoed en hebzucht maken plaats voor bescheidenheid, ontzag en verwondering. Dit vermogen van de mens om te blijven functioneren en zelfs te groeien na tegenslag wordt in het engels ‘Resilience’ genoemd. De vertaling veerkracht doet dit fenomeen eigenlijk tekort. Het is, net als bij het polsstokhoogspringen, méér dan alleen terugveren. Het is terugveren en verder komen. To bounce back and beyond.

Op weg gaan mét je pijn
In mijn praktijk als coach kom ik veel mensen tegen die leven vanuit de veronderstelling: ‘eerst moet ik mezelf beter snappen, of voldoende zelfvertrouwen hebben, of ‘geheeld worden’ vóór dat ik het leven kan gaan opbouwen dat ik diep in mijn hart wil leiden’. Hoewel ik dit zelf ook ooit geloofde ben ik blij dat die overtuiging al jaren achter me ligt. Een mens zal zichzelf nooit helemaal snappen, nooit voldoende zelfvertrouwen hebben en nooit ‘weer helemaal heel worden’ en gelukkig hoeft dat ook niet! Geen van deze zaken is namelijk nodig om een mooi, vervuld en betekenisvol leven op te bouwen. De clou is om mét een rugzak vol moeilijke én mooie herinneringen op, stapje voor stapje op weg te gaan in de richting van doelen, wensen en waarden. Door – onderweg – effectief te leren omgaan met tegenslagen, angsten en ‘beren op de weg’ gaat iemand zichzelf beter snappen en krijgt hij meer zelfvertrouwen en uiteindelijk zal hij zelfs een groot gevoel van voldoening en heelheid ervaren.

Dalai Lama
Onlangs hoorde ik een mooie anekdote over de Dalai Lama die een zelfde soort visie bleek te hebben. Tijdens een interview met een psycholoog begon de Dalai Lama zachtjes te huilen toen hij vertelde over een geliefde mentor waarvan hij als kleine jongen in het klooster afscheid moest nemen kort nadat hij ook al afscheid had moeten nemen van zijn ouders. Geschrokken vroeg de psycholoog: maar heeft u dat oude verdriet dan nog niet verwerkt na al die jaren van meditatie? De Dalai Lama nam rustig de tijd om even te huilen en zei toen: ‘jullie Westerlingen willen je pijn en verdriet altijd opbergen in een doosje met een etiketje er op en weggooien. Ik draag dit verdriet gewoon de rest van mijn leven met me mee en dat vind ik prima’.

Coaching en therapie afschaffen?
Denk nu niet dat ik pleit voor het volledig afschaffen van het beroep van coaching en therapie. Ook pleit ik er niet voor dat mensen geen hulp meer zoeken als dat nodig is. Waar ik wel voor pleit is dat goede coaching en therapie niet langer moet duren dan nodig en de cliënt zo snel mogelijk weer zelfredzaam moet maken. Nog mooier is het als de cliënt leert ‘zichzelf te coachen’ doordat hij vaardigheden leert waar hij de rest van zijn leven op terug kan vallen, óók in moeilijke tijden. Kortom: goede therapie of coaching zou iemand’s besef van eigen veerkracht en geloof in eigen kunnen moeten vergroten. Het is o.a. om deze reden dat ik zo enthousiast ben over Oplossingsgericht coachen, ACT en Mindfulness, omdat die manieren van werken relatief kort duren en inderdaad de cliënt zelfredzaam en bewust van hun veerkracht maken. ACT heeft zelfs als hoofddoel om de psychologische flexibiliteit (lees: veerkacht) van haar cliënten te vergroten (naast het opbouwen van een waardevol leven)

Nick Vujicic
Een bijzonder inspirerend voorbeeld van menselijke veerkracht is Nick Vujicic, een Australische man die geboren is zonder ledematen en die miljoenen mensen inspireert met zijn ongelofelijk positieve levensinstelling. Hier zie je een kort filmpje over hem op youtube (5’):

Goed en slecht nieuws
Als je echt tot je door laat dringen hoe veerkrachtig je als mens bent, dan betekent dit goed en slecht nieuws. Het goede nieuws is dat je veel meer aan kunt dan je denkt. Het slechte nieuws is dat er geen excuses meer zijn voor uitstelgedrag (afgezien van acute geestesziekten, uiteraard) en dat je vandaag nog kunt beginnen met het opbouwen van een mooi, vervuld en betekenisvol leven…