10 effectieve manieren om weerstand te voorkomen

Ken je dat? Een gesprek dat aanvoelt als strijd, dat je veel meer energie kost dan je zou willen en dat bovendien een onbevredigende uitkomst heeft? Maak je het weleens mee dat de ander in de ‘ja maar-stand’ gaat, je deskundigheid ter discussie stelt, of je herhaaldelijk onderbreekt? Of dingen zegt als: ‘wie ben jij om dat te zeggen?’, ‘hoe lang duurt dit nog?’, of: ‘je begrijpt er niks van!’

Als dit herkenbaar is, dan wordt je gegarandeerd blij van de onderstaande tips. De methode motiverende gespreksvoering heeft namelijk een effectief antwoord op dit soort situaties. Wat veel mensen niet beseffen is dat er vaak in de interactie iets gebeurt wat vervolgens als ‘weerstand’ van de ander wordt ervaren en gelabeld. Weerstand wordt dan gezien als een tijdelijk of zelfs permanent kenmerk van de ander, waardoor het eigen aandeel in de interactie uit beeld verdwijnt.

Het ligt echter iets complexer: weerstand is een interpersoonlijk gegeven, vandaar dat ik nu eens wil inzoomen op het aandeel van de gespreksvoerder.

Eerst 10 dingen die je vooral niet moet doen

Het eerste wat je moet doen om weerstand te verlagen is stoppen die te verhogen! Laten we daarom eerst eens kijken hoe we soms onbedoeld de weerstand verhogen:

1. Geen empathie tonen voor wat de ander doormaakt.
2. Duidelijk maken dat jij de expert bent en ongevraagd advies geven.
3. Veel gesloten vragen stellen, waardoor het gesprek op een soort kruisverhoor begint te lijken.
4. Telkens de discussie aan gaan.
5. Oordelen, moraliseren, beschuldigen en verwijten
6. De ander confronteren met zijn/haar/hun gebreken en denkfouten.
7. Het probleem van de ander hardop analyseren.
8. Geen aandacht besteden aan zorgen, waarden en doelen van de ander.
9. Geen begrip tonen voor de betekenis van het huidige gedrag en voor angst voor verandering.
10. Tegenover de ander gaan staan en zeggen dat deze geen keuze heeft.

Mocht je tot je schrik iets van jezelf herkennen in deze lijst, wees dan alstublieft mild naar jezelf. Deze gedragingen zijn bijzonder menselijk en er zijn weinig mensen die zich niet in een of meer van deze gedragingen herkennen, is het niet op het werk, dan wel thuis met partners of kinderen. Het goede nieuws is: er is een prima alternatief dat door iedereen te leren is: motiverende gespreksvoering.

Het alternatief: Motiverende gespreksvoering

Motiverende gespreksvoering gaat er vanuit (door onderzoek onderbouwd) dat de meeste mensen die voor een verandering staan, hier ambivalent over zijn. Dat betekent dat zij ten dele inzien dat verandering nodig is en ten dele hier tegenop zien of zelfs bang voor zijn. Die angst kan vele vormen aannemen: angst voor het onbekende, angst om te falen, angst voor ongemak, pijn of ongewenste emoties. Tel hierbij op: de sterke behoefte aan autonomie van ieder mens ouder dan 2 jaar en je begrijpt waarom iemand zich zal verzetten als verandering met te veel druk wordt opgelegd. We weten ook dat mensen eerder veranderen door wat ze zichzelf horen zeggen dan door wat ze anderen horen zeggen.

Het is dus de kunst om in een gesprek een oordeel-vrije ruimte te creëren waarin beide kanten van de ambivalentie aan bod mogen komen. Een open, nieuwsgierige en empathische basishouding is hierbij onontbeerlijk. Door ook te luisteren naar de zorgen, dromen, doelen en wensen van de ander, zal langzaam maar zeker de balans doorslaan naar het ‘gezonde’ deel van de ander dat wel degelijk wil veranderen. Soms is dit een langdurig proces en soms kan één vraag of zin het verschil maken. Als er één ding is dat weerstand als sneeuw voor de zon doet wegsmelten, dan is dat oprecht getoonde empathie: snappen hoe de ander zich voelt en dit hardop uitspreken. Vandaar dat deze tip met stip bovenaan staat.

10 effectieve manieren om weerstand te voorkomen of te verminderen

Hoewel deze tips prima werken om weerstand te voorkomen, werken ze ook als de weerstand reeds aanwezig is. Het is dus nooit te laat om te switchen naar de genoemde open, nieuwsgierige en empathische basishouding. Maar net als bij ziekte geldt: voorkomen is beter dan genezen. Hier volgen de tips:

1. Empathie is magie! Toon dus empathie voor wat de ander doormaakt . Veranderen is namelijk eng en niet altijd gemakkelijk en begrip hiervoor doet wonderen.
2. Maak duidelijk dat de ander expert is over zijn of haar leven en geef aan dat jij vanuit jouw expertise met de ander mee wilt denken om samen te onderzoeken wat werkt.
3. Stel bij voorkeur open vragen, luister met aandacht en geef korte samenvattingen van het antwoord van de ander (reflecties). Check of je de ander goed begrepen hebt.
4. Laat geen kans voorbijgaan om een gelijkwaardige dialoog aan te gaan. Vermijd discussie.
5. Wees mild en heb vertrouwen in de positieve intenties van de ander.
6. Toon interesse in wat eerder gewerkt heeft voor de ander. Vraag hoe dit gelukt is.
7. Analyseer samen de sterke eigenschappen en successen van de ander. Geef complimenten.
8. Besteed aandacht aan zorgen, waarden en doelen van de ander. Laat hierover uitweiden.
9. Toon begrip voor de betekenis van het huidige gedrag én voor eventuele angst voor verandering.
10. Ga (figuurlijk) naast de ander staan en benadruk diens keuzevrijheid, óók als dat ‘een keuze uit twee kwade’n is.

Wil jij meer leren over Motiverende gespreksvoering?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).