,

Provocatief coachen voor dummies – een minicursus!

Wil je ook ‘advokaat van de duivel’ leren spelen terwijl je aan de kant van de engelen staat?

Al spelend en liefdevol plagend de innerlijke wijsheid van je coachees aanspreken?

Een mega-effectieve coach-methode leren waar je oud mee kunt worden?

Zo ja, lees dan vooral verder, want hieronder krijg je een minicursus provocatief coachen.

Onlangs sprak ik een jonge man bij wie de testosteron zowat uit zijn oren kwam… een uitgelezen kans voor een provocatief gesprekje!

Casus: ‘de voetbalfan met de boze vrouw’

Coach: Je weet dat ik provocatief werk?

Coachee: Ja, dat heb ik gelezen, ja. Iemand heeft me dat aangeraden… Maar ik heb eigenlijk geen idee wat het inhoudt…

Coach: Ok, ik zal het kort uitleggen. Ik ga je uitdagen en plagen met als doel om je eigen kracht en wijsheid aan te spreken… Het kan best zijn dat je boos wordt of in de war raakt… en dat is wat mij betreft prima… En wat er ook gebeurt, onthoud alsjeblieft dat ik aan jouw kant sta… Ga je hiermee akkoord?

Coachee: Is goed, verras me maar!

Coach: Vertel eens wat kan ik voor je doen?

Coachee: Eh… ja, mijn partner vindt dus dat ik niet goed luister.

Coach: Je partner vind dat je niet goed luistert…. Nou en? Wat is daar mis mee? Dat is wat partners doen! Die kletsen de oren van je hoofd, terwijl jij naar de wedstrijd probeert te kijken en dan vinden ze het raar als je niet luistert…

Coachee: Ja, zo gaat het wel ongeveer, ja!

Coach: Precies, dus wat is nou eigenlijk het probleem?

Coachee: Nou, ze dreigt met een echtscheiding en ik wil haar niet kwijt! Dus ik zal toch beter moeten leren luisteren…

Coach: Weet je, wij mannen zijn helemaal niet gemaakt om te luisteren… daar heb je ‘vriendinnen’ voor! Wij zijn gemaakt om te jagen en om te focussen, bijvoorbeeld op een voetbalwedstrijd! Jij kunt gewoon heel goed focussen! Daar zou je meer mee moeten doen…

Coachee: Yeah right! Nou, op haar geklets kan ik anders helemaal niet zo goed focussen! Ze blaat maar door over de meest onbenullige dingen en ik vind het gewoon moeilijk om mijn aandacht er bij te houden…

Coach: Waarschijnlijk heb jij gewoon geen goede luister-genen. Je oren doen het wel, maar jij reageert alleen op sportcommentaar en op geritsel in het struikgewas…

Coachee: Wat een onzin! Nee, ik wil gewoon leren om actief te luisteren!

Coach: Actief luisteren? Nou, dan weet ik wel wat! (De coach springt op en doet voor) Je loopt gewoon héél actief, sluipend door het huis. Klaar voor de jacht of de aanval. Dan denkt je brein: ‘dit gaat goed!’ en ondertussen probeer je een heel klein beetje naar haar te luisteren…’

Coachee lacht en zegt: Tsjonge jonge, je hebt wel fantasie, jij! Nee, misschien moet ik wel op cursus of zo… Een vriend van me had het laatst over geweldloze communicatie… Heb jij daar ervaring mee?

Ok, tot zover de mini demo…

Wat is hier nou eigenlijk gebeurd?

Je zou het misschien niet zeggen, maar ik heb gewoon netjes de 7 stappen van de Provocatieve Starterkit doorlopen, zoals ik die jaren geleden geleerd heb van Jaap Hollander, Jeffrey Wijnberg en de in 2013 overleden grootmeester zelf: Frank Farrelly (may he laugh and rest in peace).

Hier komen ze:

Allereerst: Zorg voor de juiste basishouding
1. Bied een positief, veilig kader aan.
2. Maak gebruik van de 1e indruk
3. Check: hoe presenteert iemand zijn probleem?
4. Indien nodig: maak het probleem intern
5. Denk het probleem om naar een gave!
6. Geef absurde verklaringen
7. Geef absurde oplossingen

Zullen we het gesprekje eens ontleden? Dan leg ik meteen de stappen uit!

Stap 0. De basishouding

Ontwikkel in je zelf eerst die bijzondere basishouding bestaande uit warm contact, humor en uitdaging. Als één van de drie ontbreekt, dan is het geen provocatieve coaching. Ga dus eens na welke je al makkelijk afgaat en welke je eventueel nog verder kunt ontwikkelen of oproepen bij jezelf. Het helpt trouwens ook enorm als je vertrouwen hebt in de (veer)kracht en innerlijke wijsheid van je coachee!

Stap 1: Bied een positief, veilig kader aan

Als de cliënt nog niet weet wat provocatief coachen inhoudt, dan helpt het jullie beiden enorm als je een positief en veilig kader aanbrengt. Dat geeft jou meer vrijheid en je coachee kan beter duiden wat er gebeurt en dat helpt!

Je doet dit simpelweg door in je eigen woorden uit te leggen wat het inhoudt, wat de coachee kan verwachten en vervolgens vraag je om instemming.

Stap 2: Maak bewust gebruik van de 1e indruk

De eerste indruk geeft je al een enorme hoeveelheid informatie. Vaak slaan we die onbewust op en doen we er te weinig mee. Een provocatieve coach probeert hier bewust gebruik van te maken door te testen of zijn hypothese klopt.

In dit geval valt op: Coachee gaf een stevige handdruk, is opvallend gespierd, zwaar behaard, laat onrust in de benen zien en kijkt wat schichtig om zich heen. Ook hing er aan de spiegel van zijn auto een Feijenoord sjaaltje…

Associaties van de coach: deze man zou het in de prehistorie waarschijnlijk niet slecht doen! En hij is vast een voetbalfan!

Stap 3: Check – hoe presenteert iemand zijn probleem?

Elk probleem kan op diverse manieren gepresenteerd worden: bijvoorbeeld intern (verantwoordelijkheid nemend), of extern (verantwoordelijkheid afschuivend). In dit geval zegt coachee dit:

‘Eh… ja, mijn partner vindt dus eh… dat ik niet goed luister’

Conclusie: probleem wordt extern geformuleerd. Hij had immers ook kunnen zeggen: ‘ik wil graag beter leren luisteren naar mijn partner.

Stap 4: (Indien nodig) maak het probleem intern

Door het externe probleem niet zomaar te accepteren kun je zorgen dat het intern wordt, dus dat iemand verantwoordelijkheid gaat nemen voor zijn eigen aandeel. Hier zie je nogmaals hoe de coach dat doet:

Coach: Je partner vind dat je niet goed luistert… ‘Nou en? Wat is daar mis mee? Dat is wat partners doen! Die kletsen de oren van je hoofd, terwijl jij naar de wedstrijd probeert te kijken!

Coachee: Ja, zo gaat het wel ongeveer, ja!

Coach: Precies, dus wat is nou eigenlijk het probleem?

Coachee: Ze dreigt met een echtscheiding en ik wil haar niet kwijt! Dus ik zal toch beter moeten leren luisteren…

NB: Nu is het probleem intern en kan het uitdagen beginnen!

Stap 5. Denk het probleem om naar een gave!

Herkader het probleem in iets positiefs: maak er een gave van! En stimuleer dat de cliënt het probleem accepteert of beter nog: het vaker, groter of meer gaat doen!

Coach: Weet je, wij mannen zijn helemaal niet gemaakt om te luisteren… daar heb je ‘vriendinnen’ voor! Wij zijn gemaakt om te jagen en om te focussen, bijvoorbeeld op een voetbalwedstrijd! Jij kunt gewoon heel goed focussen! Daar zou je meer mee moeten doen.

Stap 6. Absurde verklaringen

Soms vragen cliënten om een verklaring. De provocatieve coach weet dat verklaringen geen enkele garantie geven dat de coachee gaat veranderen. Sterker nog; heel vaak betekent het zoeken naar verklaringen uitstel van executie. Daarom gelooft de provocatieve coach: verklaringen kun je krijgen, maar alléén absurde verklaringen!

Coach: Waarschijnlijk heb jij gewoon geen goede luister-genen. Je oren doen het wel, maar jij reageert alleen op geritsel in het struikgewas…

Coachee: Wat een onzin! Nee, ik wil gewoon leren om actief te luisteren!
Zie je hoe de motivatie van de coachee toeneemt?

Stap 7. Absurde oplossingen

En soms vragen cliënten om een oplossing. Net als de oplossingsgerichte coach weet de provocatieve coach dat oplossingen waar de coachee zelf mee komt véél meer waard zijn. Daarom geldt ook hier: oplossingen kun je krijgen, maar alleen absurde! NB: hierbij doet zich vaak het brainstorm-effect voor. Door jouw absurde interventies ontdekt de coachee soms zomaar een briljant en creatief idee.

Hier zie je hoe de coach dat deed:

Coach: Actief luisteren? Nou, dan weet ik wel wat! De coach springt op en doet voor: Je loopt gewoon heel actief, sluipend door het huis. Klaar voor de jacht of de aanval.

Dan denkt je brein: ‘dit gaat goed!’ en ondertussen probeer je een heel klein beetje naar haar te luisteren…’

Coachee: Tsjonge jonge, je hebt wel fantasie, jij! Nee, misschien moet ik wel op cursus of zo… Een vriend van me had het laatst over geweldloze communicatie… Heb jij daar ervaring mee?

Hoe ging dit verder?

Een cursus geweldloze communicatie… geen slecht idee van de coachee toch? Dit zou zo maar eens kunnen gaan werken! Omdat ik nog contact heb met deze coachee kan ik zeggen: het heeft ook gewerkt. Hij is de cursus daadwerkelijk gaan doen en vond het wel wat soft, maar zijn vrouw is er erg blij mee!

Wil je meer leren over Provocatief Coachen?

Neem dan eens een kijkje bij onze Online training Effectief coachen met Humor, Warmte en Uitdaging. Uniek aan deze training is dat je de werkzame elementen van onze drie evidence-based methoden (Motiverende Gespreksvoering, Oplossingsgericht Coachen en Coachen met ACT) gaat leren inzetten vanuit een houding van Humor, Warmte en Uitdaging. Hier volg je trouwens een gratis proefles en komt er een leuke aanbieding voorbij!

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

(Fotoverantwoording: 123RF)

1 antwoord
  1. Siska
    Siska zegt:

    Heerlijke blog Sergio! Ja, advocaat van de duivel zijn is een heerlijke rol om aan te nemen! Het geeft je een relativerende golf in de lachspieren…. Hoe vaak we van een muis een olifant maken en daardoor het muizenholletje (de oplossing) niet zien liggen… Dank voor je smulpaar mini-cursus, groet Siska

    Beantwoorden

Plaats een Reactie

Meepraten?
Draag gerust bij!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.