Drie keer verandertaal

De 3 verander-talen

Ken je dat? Je doet zó je best en je cliënt zegt alleen maar dingen die je niet wilt horen: ‘ja maar…’, ‘Jij hebt makkelijk praten’, ‘Ik wil het wel, maar ik kan het niet’ of nog erger: ‘Ja’ zeggen en ‘nee’ doen… Lastig hè? Vooral omdat het ook anders kan! Wil je ook effectief leren motiveren? Weerstand voorkomen of doen afnemen? Mensen zover krijgen dat ze doen wat ze zeggen? Lees dan vooral verder.

In de motiverende gespreksvoering zeggen we dat motivatie iets is dat je niet op kunt leggen, maar dat je dient te ontlokken aan de ander. Je kunt er namelijk van uitgaan dat de meeste mensen (zowel jongeren als volwassenen) ambivalent zijn ten aanzien van de verandering die het leven van ze vraagt. Dat betekent dat ze voor een deel wel degelijk inzien dat veranderen verstandig is. Er is echter ook een ander deel dat ze van de verandering afhoudt: angst voor het onbekende, angst om te falen, gehechtheid aan de huidige status quo, verzet tegen ‘het moeten’.

Focussen
We weten ook dat hoe meer druk je uitoefent, hoe meer de ander zich schrap zet, met relatieschade en afgenomen motivatie tot gevolg. Dus hoe moet het dan wel? Natuurlijk moet je eerst investeren in een goede werkrelatie. Als die er is zul je samen moeten focussen op het te veranderen gedrag. Waar gaan we het over hebben? Naar welk doel gaan we toewerken? Soms is het doel van te voren al helder: het moet gaan over re-integratie, over actieve onderwijsdeelname of over een gezondere leefstijl. Toch is er vaak wel wat ruimte voor het precieze wat, wanneer en hoe en het is verstandig daarover een gelijkwaardige dialoog aan te gaan.

Ontlokken
Als de focus helder is komt het aan op ontlokken. Het is dit proces dat motiverende gespreksvoering uniek maakt. En wat ontlok je dan precies? Wel je wilt eigenlijk dat je cliënt, leerling of patiënt 3 talen gaat spreken: de taal van het Verlangen, de taal van het Vertrouwen en de taal van de Verbintenis (commitment). Waarom wil je dat? Omdat we weten dat mensen geloven wat ze zichzelf horen zeggen. Hoe vaker iemand zichzelf hoort zeggen dat hij echt wil veranderen, dat hij het ook echt kan en dat hij zich hieraan verbindt, hoe groter de kans dat hij het ook daadwerkelijk gaat doen.

De 3 talen
De taal van het Verlangen klinkt bijvoorbeeld zo: ‘ik wil mijn kleinkinderen zien opgroeien’, ‘ik wil overgaan, want anders raak ik mijn vrienden kwijt’, ‘ik wil werk dat bij me past’. De taal van het Vertrouwen kan zo klinken: ‘Als ik er echt voor ga, dan weet ik dat ik dit kan’, ‘Het is me eerder gelukt’, ‘Met hulp van … zou het me moeten lukken’. De taal van de Verbintenis herken je als volgt: ‘De eerste stap die ik ga nemen is…’, ‘Ik spreek met je af dat ik tussen nu en volgende week…’, ‘Ik verzeker je dat…’ Hoe vaak hoor jij je cliënt dit soort dingen zeggen?

“The questions we ask shape the answers we get”

Timing

Misschien denk je nu: dat klinkt heel mooi, maar mijn cliënten zeggen dat soort dingen niet. Welnu, dat kan, maar zoals bovenstaand citaat zegt: de vragen die je stelt bepalen de antwoorden die je krijgt. Als je verandertaal wilt horen moet je vragen naar verandertaal. Natuurlijk is daarbij een goede timing van belang. Iemand die nog niet weet of en hoe hij wil veranderen of er nog geen vertrouwen in heeft moet je nog niet naar verbintenistaal vragen. Eigenlijk wil je dat je cliënt zegt: ik wil ’t, ik kan ’t en ik ben er klaar voor.

Om je op weg te helpen vindt je hieronder allerlei open vragen die de 3 verandertalen ontlokken. NB: besef wel dat Motiverende gespreksvoering méér is dan alleen het stellen van de juiste vragen. Ook reflectief luisteren, bevestigen wat werkt en selectief samenvatten zijn van belang. En bovenal een oordeelsvrije, coöperatieve, empathische en oprecht geïnteresseerde basishouding.

Vragen naar de taal van het Verlangen:

  • Waar hoop je op?
  • Hoe belangrijk is dit voor je (op een schaal van 0-10)?
  • Welke redenen heb je om…
  • Hoe wil je met deze situatie om gaan?
  • Waar zou je tevreden mee zijn?

De taal van het Vertrouwen:

  • Stel dat je dit besluit, wat geeft je dan het vertrouwen dat je dit kunt?
  • Hoeveel vertrouwen heb je dat dit gaat lukken (op een schaal van 0-10)? –
  • Waarom een [x] en niet een [lager getal]?
  • Wat kan jou helpen om…?
  • Wie zou jou kunnen helpen om…?
  • Hoe is het je eerder gelukt?
  • Wat zou een klein stapje in de goede richting zijn?

De taal van de Verbintenis:

  • Wat ga je nu doen?
  • Wat wordt je volgende stap?
  • Welk besluit ga je nemen?
  • In hoeverre ben je er aan toe om deze stap te gaan nemen (op een schaal van 0-10)?
  • Wat spreken we af?
  • Waaraan wil je je verbinden?

Hoewel er in één gesprek heel veel mogelijk is, is er soms een serie gesprekken nodig om van verlangen naar verbintenis te komen. Dat is natuurlijk afhankelijk van de zwaarte van de problematiek en… de vaardigheid van de hulpverlener!

Dank voor je aandacht en veel succes met verandertaal ontlokken!

Wil jij meer leren over Motiverende gespreksvoering?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Oplossingsgericht coachen?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Wil jij meer leren over Acceptatie en Commitment Therapie (ACT)?

Kijk dan hier voor het boek, hier voor de online training en hier voor de driedaagse Basistraining.

Maandagse maak de wereld mooier mails

Wil je soortgelijke content als hierboven wekelijks in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in en ontvang iedere maandag een kraak-verse ‘Maandagse maak de wereld mooier mail’ in je inbox. Deze unieke nieuwsbrief wordt door > 5000 mensen gelezen. Zo krijg je elke maandag een dosis nieuwe inspiratie met soms bemoedigende woorden, soms iets prikkelends en vaak iets vermakelijks. En telkens weer is het doel om jou nog veerkrachtiger en effectiever te maken als coachende professional (M/V/NB).

7 antwoorden
  1. willemien
    willemien zegt:

    Sergio, wat een heerlijke taal gebruik je steeds weer in je blogs, fijn om te lezen. Fijn om weer even scherp te zijn en me te inspireren.

    Beantwoorden

Plaats een Reactie

Meepraten?
Draag gerust bij!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.